اگر اهل پیگیری اخبار اقتصادی باشید، هر سال چند نمونه خبر ادغام شرکت‌های بزرگ را می‌خوانید و می‌شنوید.
خبرها معمولاً به این صورت است که شرکت X سهام شرکت Y را خریداری کرد.
بعضی از این ادغام‌ها از جنس ادغام عمودی هستند. به این معنا که یک شرکت، کسب و کار بالادستی (تأمین‌کننده) یا پایین‌دستی (مشتری) خود را خریداری می‌کند.
اما موضوع این درس ما، ادغام افقی یا Horizontal Integration است؛ یعنی زمانی که یک شرکت، کسب و کار دیگری را که در زمینه‌ی مشابه فعالیت می‌کرده خریداری کند. به بیان دیگر، یک شرکت، شرکت همکار خود را بخرد (یکی از مثال‌های متأخر این نوع ادغام افقی، خریداری بامیلو توسط دیجی‌کالا است).
در این درس می‌خواهیم به سوال‌های زیر بپردازیم:
- چرا یک شرکت به سمت ادغام افقی می‌رود؟ به عبارت دیگر، مزایای ادغام افقی چیست؟
- ادغام افقی در چه شرایطی موفق می‌شود؟
- ادغام افقی چه جذابیتی برای افراد بیرون از صنعت دارد؟
- صنعتی که در آن ادغام‌های افقی زیادی انجام شود، چه وضعیتی پیدا خواهد کرد؟
مزایای ادغام افقی چیست؟
چرا باید یک شرکت به این نتیجه برسد که یک شرکت همکار را بخرد؟ مزیت‌ها و انگیزه‌های متعددی برای این کار وجود دارد که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
کاهش فشار رقابتی
اگر مدل نیروهای رقابتی پورتر را به خوبی به‌خاطر داشته باشید، حتماً نیروی رقابت میان فعالان درون صنعت را به عنوان یکی از پنج نیروی تأثیرگذار بر سود صنایع، می‌شناسید.
هر چقدر رقابت میان فعالان یک صنعت بیشتر شود، این فعالان مجبور می‌شوند امتیاز‌های بیشتری را به تأمین‌کنندگان و مشتریان اعطا کنند و در نهایت، حاشیه سود صنعت کاهش می‌یابد.
با هر ادغام افقی، تعداد بازیگران در صنعت کمتر شده و فشار رقابتی هم کاهش می‌یابد.
این افزایش سود ناشی از کاهش فشار در حدی است که گاهی شرکت‌ها، تصمیم می‌گیرند شرکت همکار (بخوانید: رقیب) را با قیمتی بیشتر از ارزش واقعی آن خریداری کرده و در آینده، این هزینه‌ی اضافه را از محل سود بیشتری که کسب خواهند کرد، جبران کنند.
افزایش سهم بازار
یکی از دستاوردهای دیگر ادغام افقی – و در واقع یکی از انگیزاننده‌های اصلی در ادغام – افزایش سهم بازار است. در بحث توسعه کسب و کار با ماتریس آنسوف آشنا شدیم و دیدیم که چهار گزینه‌ی مختلف برای رشد وجود دارد که یکی از آن‌ها نفوذ در بازار یا Market Penetration است.
اگر رقیب دقیقاً در بازار شما فعالیت کند، شما با خرید شرکت رقیب، هم‌چنان همان محصول فعلی را در بازار فعلی عرضه می‌کنید؛ اما با این تفاوت که سهم بازار بیشتری خواهید داشت.
اگر صرفه به مقیاس در صنعت شما معنا داشته باشد، افزایش سهم بازار با خود کاهش قیمت تمام‌شده و افزایش حاشیه سود را نیز به همراه خواهد داشت.
تمرین و مشارکت در بحث
به صنایع مختلف در ایران یا در سطح جهان فکر کنید (مثلاً بیمه، بانک، صنایع آنلاین و پلتفرم‌های دیجیتالی، صنایع لبنی، خودرو، دخانیات، اسباب‌بازی، فولاد، کاغذ، دارو، خطوط هوایی، مخابرات، راه‌آهن یا هر صنعت دیگری که می‌شناسید و مورد توجه شماست).
می‌توانید یک نمونه ادغام افقی را مثال بزنید؟ (مهم نیست حتماً در سال‌های اخیر و دوران معاصر انجام شده باشد).
به نظر شما آن صنعت در چه مرحله‌ای از Consolidation است؟ هنوز نرسیده؟ در آستانه‌ی این وضعیت است؟ کاملاً داخل فاز Consolidation قرار دارد؟
نوشته استراتژی ادغام افقی | مقدمه‌ی تثبیت تدریجی صنایع اولین بار در متمم. پدیدار شد.
