همه ما درباره هوشمندسازی شنیده‌ای، اما چقدر درباره مزایا، ویژگی‌ها و جزئیات آن می‌دانیم. حتماً برای شما هم پیش آمده که در هنگام جستجو در اینترنت یا گشت‌و‌گذار در شبکه‌های اجتماعی با محتوایی راجع به سیستم‌های هوشمند مواجه شده باشید. این موضوع در سال‌های اخیر بیش‌تر مورد توجه مالکان و ساختمان‌سازان قرار گرفته است.
وقتی صحبتی از هوشمندسازی می‌شود، بلافاصله در ذهن مفاهیمی مانند زندگی راحت و بی‌دردسر نقش‌می‌بندند. این تصور چندان هم دور از واقعیت نیست، چرا که یکی از اصلی‌ترین دلایل محبوبیت سیستم‌های هوشمند، تسهیل بخش بزرگی از امور روزمره خواهد بود.
تعریفی ساده از هوشمندسازی
اهداف جنبه‌ای از هر کسبوکار و زندگی همه ما هستند و حس جهت‌گیری و انگیزه را ارائه می‌دهند. قطعاً پیش از این که اقدام به استفاده از سیستم‌های هوشمند برای خانه یا دفترکار خود بکنید، مطالعاتی در این زمینه نیاز خواهید داشت. هوشمندسازی در واقع آسان‌تر کردن روند زندگی و انجام امور روزمره به واسطه نصب و استفاده از سیستم‌هایی است که از راه دور قابل کنترل هستند و هر یک ماموریتی خاص خود را دارند.
ساختمان هوشمند، مدارس هوشمند، دفاتر کار هوشمند، شاید تا به حال این اسامی به گوشتان خورده باشند. سوالی که ممکن است ذهن بسیاری از شما را درگیر کرده باشد، این است که چرا باید از هوشمندسازی استفاده شود و هدف اصلی از انجام آن چیست؟
هدف اصلی از هوشمندسازی یک فرآیند یا یک مکان، قطعاً رسیدن به یک نظم کلی است. در واقع با استفاده از سیستم‌های هوشمند میتوان به جایی رسید با صرف کم‌ترین زمان و انرژی، بسیاری از کارهای روزمره و روتین را انجام داد. این کارها همان چیزهایی هستند که در طول روز به ناچار هر چند زمان بسیار کمی را باید به آن‌ها اختصاص می‌دادید.
تاریخچه هوشمندسازی
سیستم‌های خودنظارتی یا هوشمند در ابتدا تنها تخیلات و بخش‌هایی از داستان‌های مخصوص نوجوانان بودند که هیچ کس فکر نمی‌کرد زمانی به واقعیت تبدیل شوند. داستان‌ها و نوشته‌هایی که درباره تصورات افراد در 50 سال پیش وجود دارند، بسیار به خانه‌های هوشمند امروزی نزدیک هستند.
همانند هر فناوری جدید دیگری، هوشمندسازی نیز در ابتدا با گام‌ها کوچکی مسیر خود را به سمت پیشرفت ادامه داد تا این‌که امروزه می‌بینیم شرکت‌های بزرگی تاسیس شده‌اند که صرفاً در این حوزه مشغول فعالیت هستند.
اگر بخواهیم نگاه دقیق‌تری به تاریخچه سیستم‌های خود نظارتی داشته باشیم باید به سال 1992 میلادی برگردیم. این‌جا بود که برای اولین بار یک سیستم هوشمند متولد شد و ماموریتی هر چند کوچک را به انتها رساند. شرکت IBM یک تکنولوژی با نام AS/400 معرفی کرد که در جهت شناسایی و صدور هشدار درباره عملکرد نادرست مین‌فریم‌ها، کاربرد داشت.
همین گام‌های کوچک یکی پس از دیگری این تکنولوژی را به جایی رسانده‌اند که امروزه شاهد آن هستیم.
مزایای سیستم‌های هوشمند
وقتی صحبت از سیستم‌های هوشمند می‌شود، می‌توانیم در مورد مزیت‌های آن صحبت کنیم یا از تصورات اشتباهی که در موردش وجود دارند، حرف بزنیم. امروزه همه ما می‌دانیم که استفاده از این تکنولوژی در جهت بهبود شرایط زندگی می‌تواند بسیار موثر باشد. در این راه بسیاری از افرادی که منافعشان در گرو استفاده از سیستم‌های سنتی و کم‌بازده هستند، باعث ایجاد تصورات اشتباه یا نگرانی‌هایی در ذهن عموم می‌شوند.
این شایعات بسیار متنوع و البته گسترده هستند و پرداختن به آن‌ها زمان زیادی را تلف می‌کند. سعی داریم با صحبت در مورد مزایا این تکنولوژی راهی برای خلاصی از تفکرات اشتباه از هوشمندسازی، پیش‌روی شما قرار دهیم.
نه تنها مالکان ساختمان‌های مسکونی، بلکه بسیاری از مدیران ادارات و شرکت‌ها نیز به قابلیت‌ها این تکنولوژی پی برده‌اند و در پی استفاده از آن هستند. همه ما می‌دانیم که سیستم‌های سنتی به دلیل سر‌وکار داشتن با نیروی انسانی ممکن است بازدهی کمی داشته باشند.
این موضوع طبیعی است، چرا که انسان در زمان مشخصی و به میزان معینی می‌تواند کار مفید و پربازده در طول روز انجام دهد. با این اوصاف بر سر زمان‌های باقی‌مانده روز چه می‌آید؟
چاره کار استفاده از سیستم‌های هوشمند یا به عبارتی هوشمندسازی کسبوکارها خواهد بود. این کار احتمال خطا، خطر یا بازدهی پایین را تا حد زیادی از بین خواهد برد. به طور کلی میتوان مزایا استفاده از سیستم‌های هوشمند چه برای خانه یا چه برای محیط‌های کاری را میتوان به شکل زیر شرح داد:
- امکان مدیریت از راه دور و کنترل لحظه‌ای
- افزایش بهره‌وری تولید
- امکان نظارت بر انرژی مصرف شده
- شناسایی مواردی که سبب اتلاف انرژی می‌شوند
- افزایش بازدهی و طول عمر تجهیزات و جلوگیری از هزینه‌های تعمیر اضافی
- قابلیت استفاده از تکنولوژی یادگیری ماشینی برای بهبود خودنظارتی
- حذف بسیاری از عامل‌های انسانی
- صرفه‌جویی در هزینه‌های طولانی مدت نگهداری از یک خانه یا یک خط تولید
- کاهش میزان خطر و اتفاقات غیره منتظره
- قابلیت نگهداری تمام اطلاعات به صورت لحظه‌ای
این لیست می‌تواند بسیار طولانی‌تر باشد، اما در این‌جا به چند مورد از مهم‌ترین مزایای هوشمندسازی هم برای خانه و هم برای محیط‌های کاری، اشاره کردیم.
حذف عوامل انسانی مزیت یا ضرر؟!
عمده نگرانی‌هایی که در مورد استفاده از سیستم‌های هوشمند ممکن است برای هر کسی به وجود بیاید، این است که این تکنولوژی سبب از بین رفتن شغل‌ها و بیکاری می‌شود. این موضوع و عدم مطالعه کافی در این باره سبب شده‌اند که شایعات مختلفی در مورد استفاده از این سیستم‌ها شکل بگیرند که متاسفانه مانعی برای همگانی شدن آن خواهند بود.
موضوعی که باید به آن توجه شود، این است که این سیستم‌ها تنها موقعیت‌های شغلی غیر ضروری را از بین می‌برند. این موقعیت‌های چیزی جز هزینه اضافی و سربار برای یک تولید‌کننده نیستند.
در یک سیستم سنتی و به دور از تکنولوژی هوشمند، کارفرما به اجبار باید حتی برای کارهای کوچک هم یک فرد را استخدام کند. در نتیجه برای پرداخت حقوق این نیروی کار، او بار دیگر مجبور است قیمت نهایی تولیدات خود را بالا ببرد و این چیزی است که شاید بسیاری از ما تا به حال به آن فکر نکرده باشیم.
فراموش نکنید که هدف اصلی استفاده از هوشمندسازی، بهبود شرایط زندگی و کسبوکار است و این تکنولوژی در جهت نابودی آن‌ها گامی برنمی‌دارد.
کاربردهای هوشمندسازی
تا این‌جا از نکات مهم در مورد هوشمندسازی در مورد تعریف و مزایا آن صحبت کردیم. در ادامه بحث می‌خواهیم کاربردهای اصلی هوشمندسازی در زندگی و کسبوکارها بررسی کنیم و ببینیم که تا چه حد این تکنولوژی می‌تواند کمک کننده باشد.
خانه‌های هوشمند
معروف‌ترین چیزی که باعث شناخته شدن این تکنولوژی شده است، خانه‌های هوشمند هستند. از گذشته تصوراتی راجع به این خانه‌ها وجود داشت و بدل شدن آن‌ها به واقعیت، سبب شگفتی خیلی از افراد شده است.
اصطلاحاً به هوشمندسازی ساختمان‌های مسکونی، BMS گفته می‌شود. این سیستم‌ها متشکل از سخت‌افزار و نرم‌افزارهایی هستند که به قسمت‌های مهم هر خانه متصل‌اند و آن‌ها را پایش و کنترل می‌کنند. عمده کاربرد این تکنولوژی در خانه‌ها برای هوشمندسازی سیستم روشنایی یا تهویه است.
البته با صرف هزینه‌های بیش‌تر می‌توانید به قابلیت‌های بسیار متنوع‌تری هم دسترسی داشته باشید. برای مثال با استفاده از سیستم‌های هوشمند می‌توانید با استفاده از فرامین صوتی اقدام به پخش موسیقی یا کنترل دمای خانه کنید.
اتوماسیون‌های صنعتی
ورود سیستم‌های هوشمند به حوزه کسبوکار و کارخانه‌ها را میتوان یک انقلاب در نظر گرفت. میزان بازدهی و هزینه‌های تولید با استفاده از هوشمندسازی خطوط تولید، بسیار مناسب خواهند بود. همین موضوع نیز باعث شده تا بسیاری از کارخانه‌ها به سمت استفاده از این سیستم‌ها جذب شوند.
اتوماسیون‌های صنعتی بدون با حداقل نیروی انسانی کار می‌کنند و می‌توانند بدون نیاز به تعمیر، برای مدت طولانی، ماموریت محول شده را انجام دهند. این سیستم‌ها خطای کمی دارند و نظارت بر آن‌ها کار آسانی است.
از طرفی به دلیل استفاده از ربات‌های کنترل شونده در اتوماسیون‌های صنعتی، میتوان شاهد حضور گسترده این تکنولوژی در صنایع مختلف و حساس باشیم. صنایع پتروشیمی، شیمیایی، رنگ‌سازی، کشاورزی یا غذایی، همگی جز صنایعی هستند که برای نیروی انسانی خطرات زیادی را ایجاد می‌کنند. با استفاده از هوشمندسازی اما دیگر جان انسان‌ها در خطر نخواهد بود.
پزشکی
ورود سیستم‌های هوشمند به این حوزه، سابقه چندانی ندارد و در این سال‌ها در حال تکامل و به سمت پیشرفت است. پزشکی چیزی است که هوشمندسازی هنوز نتوانسته چندان در آن تصرفی داشته باشد، چرا که نیاز به تصمیم‌گیری‌های بسیار دشوار و لحظه‌ای خواهد داشت.
با این وجود تجهیزات متنوعی بر پایه هوشمندسازی اتاق‌های عمل، طراحی و تولید شده‌اند که می‌تواند بخشی از کارهای یک متخصص را انجام دهند. عمده کاربرد این سیستم‌ها در حال حاضر به عنوان یک نیروی کمکی است.
در سال‌های اخیر شاهد بودیم که بازوهای رباتیک بسیار دقیقی معرفی شده‌اند که قابلیت انجام جراحی انسان را دارند. این تکنولوژی دیر یا زود می‌تواند در این حوزه نیز به حد کافی، نقشی پر‌رنگ داشته باشد و به این واسطه جان انسان‌های زیادی را نجات دهد.
سیستم‌های نظارتی و تشخیص هویت
استفاده از سیستم‌های به افزایش سطح ایمنی یک ساختمان بسیار کمک می‌کند. حال این ساختمان می‌تواند مسکونی یا تجاری باشد. هوشمندسازی در این حوزه شامل دوربین‌های نظارتی و تجهیزاتی است که برای تشخیص هویت از راه بیومتریک به کار می‌روند.
به این ترتیب تمامی رفت و آمد‌ها از محل نصب این سیستم به صورت شبانه‌روزی پایش می‌شوند و امکان دسترسی به آن در هر زمان امکان‌پذیر خواهد بود. در نمونه‌های پیشرفته این سیستم‌ها، شاهد تکنولوژی ضد سرقت هستیم که ورود غیرمجاز را تشخیص و به صورت خودکار به مالک ساختمان و اداره پلیس اطلاع می‌دهد.
هزینه‌های هوشمندسازی
یکی از دلایلی که سبب شده این تکنولوژی تا به امروز در اختیار افراد خاصی باشد، هزینه‌های بالای اجرای آن است. برای تاسیس یک شرکت مبتنی بر اصول هوشمندسازی و دارای اتوماسیون صنعتی باید هزینه‌های بسیار زیاد در نظر گرفته شود. با این وجود بسیاری از کسبوکارها به سمت استفاده از سیستم‌های هوشمند رفته‌اند، چرا که در نهایت هزینه صرف شده در مقابل سود و صرفه‌جویی که در آینده می‌شود، مقرون به صرفه خواهد بود.
هزینه‌های اجرا چنین سیستم‌های در محیط‌های مسکونی نیز به همین صورت است و بسیاری از مالکان توان استفاده از آن‌ها را نخواهد داشت. این موضوع بیش‌تر به دلیل محدود بودن شرکت‌های فعال در این حوزه و قیمت بالای تجهیزاتی است که برای این کار نیاز هستند. در آینده‌ای نزدیک شاهد خواهیم بود که تمای خانه‌های ساخته شده، مجهز به این سیستم خواهند بود و سطح رفاه و آسایش بسیار رشد داشته است.
هوشمندسازی، یک انتخاب ایمن و به صرفه
اگر لیستی از مزایا و معایب سیستم‌های هوشمند تهیه کنید، متوجه خواهید شد که تا چه حد استفاده از آن‌ها می‌تواند مقرون به صرفه و مناسب باشد. همه ما در طولانی مدت هزینه‌های زیادی در جهت انرژهایی که اتلاف می‌شوند می‌پردازیم که شاید چندان جلب توجه نکنند. اما با یک محاسبه کوچک، می‌توانید به هزینه‌های سنگینی که در طی سالیان برای چنین مواردی می‌پردازید، پی ببرید.
از شما به عنوان یک جوان نسل جدید، یک مالک ساختمان یا صاحب یک کسبوکار، انتظار می‌رود در مورد تغییرات حوزه تکنولوژی اطلاع داشته باشید. هوشمندسازی یکی از مهم‌ترین اتفاقاتی است که در حال حاضر شاهد آن هستیم و در نمایشگاه‌های بزرگ، همواره می‌توانید دستاوردهای زیادی از این حوزه مشاهده کنید.
تنها شرکت‌های و برندهای خاصی در حال حاضر مشغول ارائه خدمات هوشمندسازی خانه‌ها یا کارخانه‌ها هستند. با توجه به این موضوع برای استفاده از این سیستم‌ها باید به شرکت‌های شناخته شده و معتبر مراجعه کنید که سابقه و توانایی انجام این امور را داشته باشند.
