با توجه به پیشرفت تکنولوژی و افزایش علاقه مردم به دسترسی آنلاین به محتوا‌ها و استفاده بدون معطلی از محتوا، استریم بسیار محبوب شده است؛ از این رو به معرفی صنعت استریم پرداختیم؛ استریم (Stream) طبق تعریف لغت‌نامه‌ای، آبی است که در طول یک مسیر جریان دارد؛ اما در کامپیوتر و خصوصاً برنامه‌نویسی، منظور از استریم، داده‌هایی هستند که از جایی به جای دیگر (از فایلی به فایل دیگر) منتقل می‌شود؛ درواقع استریم انتقال مداوم داده‌ها (موزیک یا ویدئو) از یک سرور به گیرنده است.
به عنوان مثال، زمانی که به پخش آنلاین ویدئو می‌پردازید، نیاز به دانلود کردن آن نیست و داده به صورت بافر‌ها (در ادامه با مفهوم بافر آشنا می‌شویم) از سرور به دستگاه شما فرستاده می‌شود و در هر لحظه میتوانید هر تایمی از ویدئو را با کمترین معطلی تماشا کنید.
اولین استریم کی و چگونه به وجود آمد؟
نخستین لایو استریم جهان در دورانی برگزار شد که مردم کاست‌های VHS روی تلویزیون‌های CRT تماشا می‌کردند. در روز ۲۴ ژوئن سال ۱۹۹۳، دو محقق و مهندس کامپیوتری در حال خواندن در بند موسیقی خود بودند که همکاران آنها در شرکت زیراکس کالیفرنیا تصمیم گرفتند یکی از تکنولوژی‌ها جدید خود را به آزمایش بگذارند پس اجرای همکارانشان را در شبکه‌ای به نام Mbone به نمایش گذاشتند. مردم سراسر جهان از پخش زنده موسیقی در آن زمان بسیار استقبال کردند.
پس از آن در سال ۱۹۹۵ یک شرکت اینترنتی قابلیت پخش زنده خود را توسعه داد و با کمک لایو استریم به پخش یک مسابقه بیسبال پرداخت.
پس از آن نیز کمپانی‌های زیادی به پخش زنده پرداختند ولی موثر‌ترین گام در این زمینه را یوتیوب در سال ۲۰۰۸ با نام یوتیوب لایو (YouTube Live) برداشت که زیاد بهینه نبود و در نهایت با آپدیت‌ها و تغییرات ایجاد شده، در سال ۲۰۱۴ در میان مردم بسیار محبوب شد سپس توییچ وارد این عرصه شد و پس از آن توییتر در سال ۲۰۱۵ و سپس اینستاگرام در سال ۲۰۱۶ این تکنولوژی را به اپلیکیشن‌هایشان افزودند.
استریمینگ چگونه انجام می‌شود؟
در استریمینگ یک فرستنده و یک گیرنده وجود دارد. فرستنده توسط یک سرور و یا یک دستگاه مستقل محتوا را تحت شبکه اینترنت به اشتراک گذاشته و با توجه به شرایط که معین، کاربران به صورت عموم یا محدود به آن دسترسی دارند.
در هنگام پخش نرم افزار بخشی از محتوا ( صدا و تصویر ) را در سیستم ذخیره می‌کند که به آن بافر ( buffer ) می‌گویند. مقدار بافر توسط نرم افزار یا سخت افزار تعیین شده و معمولا برحسب حجم و در بازه‌های زمانی 15 تا 30 ثانیه است. این قابلیت به کاربر کمک می‌کند که اگر لحظه ای دچار کندی سرعت یا قطعی اینترنت شد، بتواند تصویر را بدون این که قطع شود تماشا کند. البته اگر کندی یا قطعی اینترنت طولانی شود صدا و تصویر برای مدتی قطع می‌شود.
در استریمینگ داده‌ها به صورت تدریجی و بنا به نیاز دریافت می‌شوند. مثلا بخش اول داده‌ها درون یک بافر قرار گرفته و پس از مصرف، بخش بعدی داده‌ها دریافت می‌شود. این عمل تا زمانی که همچنان درخواست وجود دارد ادامه پیدا می‌کند.
کدام محتوا را می‌توان استریم کرد؟
ویدئو و موسیقی، اولین محتوا‌هایی بودند که وارد صنعت استریمینگ شدند. با توجه به پیشرفت تکنولوژی امروزه محتوا‌های متفاوتی چون بازی‌ها و برنامه‌ها، رویداد‌های زنده و… نیز استریم می‌شوند.
موسیقی و محتوای صوتی
پخش و گوش کردن به موسیقی و پادکست‌ها میان کاربران بسیار محبوب شده‌است زیرا میتوانید بدون دانلود کردن محتوا، آن را گوش دهید! نرم افزار‌هایی مثل اسپاتیفای، اپل موزیک، پاندورا و… میلیون‌ها قطعه موجود را برای پخش مستقیم با لمس یک دکمه فراهم می‌کنند.
ویدئو استریمینگ
قبل از تکنیک‌های ویدیو استریمینگ، تماشای آنلاین ویدئو راحت نبود؛ کاربران مجبور بودند ابتدا کل فیلم را دانلود کنند. این مشکل راه را برای معرفی تکنیک‌های استریمینگِ ویدیو باز کرد. در این روش، ویدیو به قطعات کوچک چند ثانیه‌ای (سگمنت) شکسته می‌شود و هنگامی که درخواست پخش ویدیو از سوی کاربر دریافت می‌شود، سگمنت‌ها به ترتیب ارسال و پخش می‌شوند. به خاطر حجمِ کمِ این قطعات، پخش ویدئو با تاخیر چندانی روبرو نیست. ویدیو استریمینگ به روش‌های مختلفی صورت می‌گیرد که یکی از معروف‌ترین آنها استریمینگ تطبیقی است.
محبوب‌ترین سرویس‌های پخش جریانی ویدیو امروزه یوتیوب، نتفلیکس، آمازون پرایم و… هستند، از نمونه‌های ایرانی هم می‌توان به آپارات، نماوا، فیلیمو، لنز و… اشاره کرد.
استریم در دنیای گیم
اگر به بازی‌های ویدیویی علاقه دارید این بخش را از دست ندهید! شاید در دنیای گیم، کلمه استریمر به گوشتان خورده باشد؛ استریمر کسی است که ویدئو زنده از بازی کردن خود، در شبکه‌های مجازی به اشتراک می‌گذارد؛ توییچ، پر کاربر‌ترین پلتفرم برای گیم استریم است و در حال حاضر پربازدید‌ترین بازی در این پلتفرم، بازی فورتنایت، است.
برای استریمر مهم‌ترین گام، خوب بازی کردن و یا گیمر حرفه‌ای بودن است! کاربران از بازی کردن گیمر مبتدی لذت نمی‌برند؛ دومین نیاز مهم سیستم قوی است که بتواند بازی کردن شما را به خوبی برای کاربر نمایش دهد و پس از آن پلتفرم مناسب ارائه محتوا است.
لایو استریم (Live stream) چیست؟
لایو استریم (Live stream) همانطور که از نامش پیداست پخش یک رویداد از طریق اینترنت به صورت زنده است. پخش آنلاین مسابقه فوتبال، اهدای جوایز یک جشنواره، لایو‌های اینستاگرام، کلاس‌های آنلاین و حتی بازی‌های ویدیویی مثال‌هایی از لایو استریم هستند. امروزه با توجه به علاقه مردم به تماشای زنده رویداد‌ها و سرعت بیشتر آن نسبت به دانلود و همچنین مجازی شدن بسیاری از رویداد‌ها و کلاس‌ها، بازار لایو استریم بسیار داغ شده است.
لایو استریم اغلب در نرم‌افزار‌ها ارائه می‌شوند که این نرم‌افزار‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند و گاهی نیز در وب‌سایت‌هاارائه می‌شوند.
نرمافزارهای عمومی
این نرم افزارها دارای سرورهای بسیار العاده قوی هستند که معروف‌ترین آنها یوتیوب لایو، فیس‌بوک لایو، توییچ و لایو اینستاگرام هستن و نمونه‌های ایرانی چون، آپارات لایو و همچنین نرم افزارهای لنز و آنتن که مخصوص برنامه‌های ورزشی هستند، این نرم افزارها مورد استفاده عموم قرار می‌گیرد که استفاده از آنها اغلب بدون هزینه می‌باشد.
————————-
نرمافزارهای تخصصی
این نرم افزارها که معروف‌ترین آنها نرم‌افزار Adobe Connect است که از کاربر یا یک سرور اختصاصی برای ارتباط با کاربران دیگر و ارائه محتوا استفاده می‌کند. از این نرم افزارها عموما برای کلاس‌های آموزشی، جلسات و کنفرانس‌ها استفاده می‌شود. نرمافزارهای حرفه‌ای معمولا دارای هزینه‌ها بالایی می‌باشند و به همین دلیل برای استفاده کاربران خانگی و ساده مقرون به صرفه نیستند. هرچند که با توجه به مجازی شدن بسیاری از کلاس‌ها احتمالا با این نرم‌افزار و نرمافزارهای مشابه آشنا هستید.
وب‌سایت‌ها
وب‌سایت‌های دارای لایو استریم اغلب همان نسخه تحت وب نرم‌افزار‌ها هستند مانند آپارات یا ادوب‌کانکت که هم نرم‌افزار و هم وبسایت دارند.
تفاوت استریم و دانلود چیست؟
در دانلود به شیوه قدیمی درواقع ما به ذخیره یک فایل بر روی دستگاه خود میپردازیم و تا دانلود شدن کامل آن، به محتوای آن دسترسی نداریم.
استریمینگ نیز درواقع نوعی دانلود به شیوه نوین است و در آن محتوا به چند قسمت تقسیم شده و لحظه به لحظه به آن دسترسی دارید؛ در نتیجه نیاز به دانلود شدن کامل برای استفاده از محتوا ندارید.
یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی استریمینگ و دانلود سنتی این است که در دانلود سنتی فایل روی هارد شما ذخیره می‌شود و هربار میتوانید بدون صرف کردن دوباره اینترنت، به آن دسترسی داشته باشید ولی در استریم، محتوا در هارد شما ذخیره نمی‌شود که مزیت آن اشغال نکردن حافظه یا هارد دستگاه شماست.
آیا استریم نیز خطرات امنیتی دارد؟
بله، با توجه به این که همه نرم‌افزار‌ها و سایت‌های استریم، معتبر نیستند، ممکن است امنیت شما را تهدید کنند! اینکه شما محتوا را دانلود نمی‌کنید به این معنا نیسته سایت آلوده، محتوای آلوده وارد سیستم شما نمی‌کند! برای ایجاد امنیت میتوانید از یک آنتی‌ویروس قوی استفاده کنید تا از شما دربرابر بدافزار‌ها محافظت کند. همچنین میتوانید از آی‌پی‌های ناشناس استفاده کنید.
انواع استریم چیست؟
استریم بر اساس نوع ارائه محتوا به چند دسته تقسیم می‌شود که در ادامه با آن آشنا می‌شویم.
ارائه محتوا به صورت دائمی یا مقطعی
در این حالت، فایل محتوا بر روی یک سرور شخصی و یا عمومی معتبر و متناسب با محتوا مانند Youtube یا Sound Cloud قرار می‌گیرد تا سایر افراد در هر زمان به آن دسترسی داشته باشند. این روش بسیار پرطرفدار و کاربردی است و روزانه در سراسر دنیا میلیون‌ها فایل در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مرتبط ارائه می‌شود و در دسترس همگان قرار می‌گیرد.
ارائه محتوا به صورت لایو
در این روش یعنی همان لایو استریم یا پخش زنده، محتوا به صورت آنلاین و زنده در دسترس کاربران قرار می‌گیرد. این روش در مواردی مانند کلاس‌های آموزشی ، جلسات و کنفرانس‌ها ، پخش شبکه‌های ورزشی، گیم استریم و… مورد استفاده قرار می‌گیرد با توجه به محدودیت زمانی استفاده از آن، این روش مخاطبان کمتر ولی طرفداران خاص خود را دارد.
روش ترکیبی
درواقع در برخی از پلتفرم‌ها پس از اجرای لایو یک رویداد، آن را برای مدتی ذخیره می‌کنند تا کسانی که از رویداد جا مانده‌اند، همچنان به آن دسترسی داشته باشند. مانند لایو‌های اینستاگرام که می‌شود آن را پس از اجرا برای بقیه مخاطبان به مدت محدود ذخیره کرد.
چگونه محتوا را استریم کنیم؟
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و محبوب شدن لایو استریم میان مردم، شاید بخواهید از این تکنولوژی استفاده کنید؛ در ادامه ابزار مورد نیاز برای استریمینگ را به شما معرفی خواهیم کرد.
اینترنت پرسرعت
مهم‌ترین نیاز برای لایو استریمینگ شاید همین اینترنت پرسرعت باشد؛ اگر از اینترنت ضعیف استفاده کنید قطعی‌‌های مداوم محتوا، کاربران را اذیت می‌کند.
شاید بخواهید بدانید چه سرعتی برای ارائه محتوای مدنظرتان مناسب است؟ سرعت اینترنت مورد نیاز به حجم و کیفیت محتوای مورد نظر بستگی دارد. به عنوان مثال سرعت ۵۱۲ کیلوبایت بر ثانیه برای محتوای کم حجم کافیست ولی برای استریم یک ویدئو با کیفیت 720p دو مگابایت سرعت نیاز است و برای کیفیت‌های بالاتر سرعت بالاتر، حدود پنج یا ده مگابایت بر ثانیه، نیاز است.
بستر مناسب استریمینگ
بسته به تخصصی یا عمومی بودن محتوا و روش ارائه مدنظر، میتوانید از نرمافزارهای متنوعی چون ادوب‌کانکت یا یوتیوب و… کمک بگیرید اگر می‌خواهید از نرم‌افزار داخلی استفاده کنید، آپارات، نماوا و … در دسترس‌تان هستند.
تجهیزات تخصصی استریمینگ
امروزه کاربران عادی با نرم‌افزار‌هایی چون یوتیوب، اینستاگرام و… لایو استریمینگ می‌کنند ولی برای استریمینگ تخصصی، نیاز به تجهیزاتی دارید تا کیفیت استریمینگ بالاتر رود و مخاطبان ناراضی نشوند.
یکی از این سخت‌افزارها از خانواده کارت کپچر هستند. شما میتوانید از انواع کارت کپچر آنالوگ و HD از شرکت‌های ساده گرفته تا تولیدکنندگان حرفه‌ای سازگار با نرم افزار مورد نظرتان استفاده کنید. کارت کپچر‌ها محصولاتی تخصصی در زمینه استریمینگ با قابلیت سازگاری نرم‌افزاری بالا تولید می‌کنند که رضایت کاربران را در پی داشته است.
همچنین سیستم قوی یکی دیگر از موارد مورد نیاز است. اگر قرار است از خودتان ویدئو بگیرید، نیاز به دوربین هم خوب دارید.
دونیت استریم چیست؟
دونیت کردن یعنی حمایت کردن و دونیت استریم یعنی از تولیدکنندگان محتوا حمایت کنید به عنوان مثال به صفحه فردی، کمک مالی کنید. دونیت استریم به دیده شدن بیشتر یک صفحه کمک می‌کند و شما نیز اگر علاقه به استریم کردن دارید میتوانید پس از ایجاد صفحه، درگاه الکترونیک کمک مالی نیز ایجاد کنید.
مشکلات روبروی استریم چیست؟
استریم با توجه به کاربرد‌های فراوان و قطعی کمتر و مزایای دیگر، به خودی خود مشکلی ندارد؛ تنها مشکلی که ممکن است به وجود آید، کمبود سرعت اینترنت و پهنای باند کم است که باعث قطعی فراوان و تجربه ناخوشایند در پخش محتوا می‌شود.
البته با توجه به وجود کیفیت‌های متنوع از محتوا و پیشرفت نرمافزارهای استریم، شما میتوانید بر حسب سرعت اینترنت خود کیفیت مدنظر را انتخاب کنید همچنین در برخی نرم‌افزار‌ها قابلیت تنظیم خودکار کیفیت وجود دارد که برحست سرعت اینترنت سامانه کیفیت خاصی از محتوا را ارائه می‌کند مثلا هنگامی که شما درحال تماشتی ویدئو با کیفیت 720p هستید و اینترنت ضعیف می‌شود برای اینکه پخش محتوا قطع نشود، کیفیت بر 480p تنظیم می‌شود.
کیفیت موزیک و ویدئو در استریمینگ چقدر است؟
در لایو استریم تعیین کیفیت توسط کاربر فرستنده محتوا تعیین می‌شود. در این نوع استریم بهتر است کیفیت در حد متوسط و بافر تقریبا بالا در نظر گرفته شود تا هم کاربران کیفیت مطالب و محتوا قابل شنیدن و دیدن باشد و هم بدون قطعی بتوانند کل محتوای لایو استریم را دریافت کنند. همچنین در استریم دائمی که در نرم‌افزار‌هایی چون آپارات انجام می‌شود، کیفیت محتوا به قابلیت‌های نرم‌افزار و قابلیت‌‌ها و تنظیمات آن بستگی دارد که کاربر می‌تواند بر اساس سرعت اینترنت و یا اندازه صفحه نمایش خود، انتخاب کند.
نرمافزارهای معروف مانند یوتیوب، نتفلیکس یا نمونه‌های بومی آپارات، فیلیمو، نماشا و… ویدئو را با رزولوشن‌های 144p تا 1080p و حتی بیشتر ارائه می‌دهند.
رزولوشن‌های پایین برای صفحه نمایش‌های کوچکتر مثل تلفن‌های همراه مناسب است و کیفیت‌های بالاتر برای صفحه نمایش‌های بزرگتر مناسب است مثلا با توجه به افزایش کیفیت صفحه نمایش‌ها برای تلفن همراه از حداقل رزولوشن 360p استفاده می‌شود و در صفحه نمایش مانیتورها و لپتاپ‌ها از حداقل رزولوشن 480p برای نمایش تصویر استفاده می‌شود. همچنین میتوانید از کیفیت‌های بیشتر یا کمتر، بسته به نیاز و سرعت اینترنت استفاده کنید.
با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی و علاقه مردم به سرعت بیشتر و استفاده آنلاین و بدون دانلود از محتوا، استریمینگ به صنعتی محبوب و درآمدزا تبدیل شده است. اگر کاربر معمولی هستید میتوانید از تماشای آنلاین محتوا و رویداد‌ها لذت ببرید و اگر کسب و کاری دارید یا گیمر هستید، با این تکنولوژی میتوانید پیشرفت کنید و به درآمدی بهتر برسید.
