اتوماسیون اداری فرآیندی است که در آن با کمترین خطاهای انسانی و دخالت اشخاص، دادههای سازمانی نظارت شده و پردازش میشوند. در حقیقت، این فرآیندی است که یک ابزار به صورت خودکار دادههای اداری و سازمانی را ایجاد، جمع آوری، ذخیره و آنالیز میکند. این قابلیت برای ایجاد سیستمی خودکار و قابل اتکا برای پیشبرد امور روزمره اداری در سازمانها است.
تاریخچه اتوماسیون اداری چیست؟
اتوماسیون اداری به مجموعهای از مفاهیم اطلاق میشود که با کمک ابزارهای دیجیتالی ساده سازی فرآیند و رفع خطاها در سازمانها را به دنبال دارد. در سیستمهای اداری که چندین سال قبل استفاده میشد، مدارک و مستندات به صورت نوشته و نامههای کاغذی مورد استفاده قرار میگرفتند. با این حال، پس از عرضه اولین دستگاههای فتوکپی و چاپ دیجیتالی، ابزارهای جدید توانستند مشکلات بسیاری را در این بخش حل کنند.
شاید بتوان تاریخچه شروع اتوماسیون در بخش اداری را با شروع عرضه دستگاههای فتوکپی و ابزارهای چاپ مختلف مرتبط دانست. با آمدن این ابزارها به بازار، متخصصان توانستند امور روتین قبلی را به صورت خودکار درآورند و در زمان خود صرفه جویی بالایی داشته باشند. البته، این پیشرفت نه تنها به سریعتر کردن فرآیندها کمک کرد، بلکه این بار ما میتوانستیم اسناد و مدارک را از فرم کاغذی به فرم دیجیتالی و کامپیوتری تبدیل کنیم.
البته، رشد چشمگیر بخش اتوماسیون و خودکارسازی فرآیند در سازمانها پس از دهه ۱۹۸۰ میلادی بود که در آن کامپیوترهای خانگی در اختیار کاربران قرار گرفتند. این موضوع انقلاب بزرگی در حوزه اتوماسیون سازمانی بود که در آن زمان، ابزار کاربردی مانند DOS ویندوز توانست بخش بزرگی از مشکلات و نیازهای کاربران و متخصصان را بر طرف سازد. امروزه، بسیاری از ادارهها حداقل یک ابزار اداری دیجیتال و کامپیوتری دارند که در بخشهای مختلف به آنها کمک میکند. البته، شرکتهای بزرگی مانند AT&T یا IBM دارای ابزارهای پیچیدهای هستند که نقش مهمی در ساده سازی فرآیندها در آنها دارد.
اجزای کلی اتوماسیون اداری
هر سیستم اتوماسیون اداری از نظر نرم افزاری شامل چند بخش کلی است. هر بخش در این سیستم وظیفه خاصی دارد که اجرای درست آن روی کیفیت و کارکرد سایر بخشها تاثیر خواهد گذاشت. این بخشها به صورت زیر تعریف میشوند:
ذخیره داده و بکارگیری
به صورت معمول، بخش ذخیره و بکارگیری دادهها وظیفه ثبت فرمها و مدارک را بر عهده دارد. شاید بتوان این جزء را مهمترین بخش سیستمهای اتوماسیون در بخش اداری به شمار آورد. دادههای ثبت شده میتوانند در انواع مختلفی باشند که شامل متن، تصویر، صدا و تصویر است. در این مورد، ابزارهای پردازشگر محتوا میتوانند به کاربران اتوماسیون اداری کمک کنند تا دادههایی را به صورت کاملا خوانا و قابل درک به ثبت رسانده و استفاده کنند.
تبادل داده
در یک سیستم اداری، دادههای ثبت شده و مدارک باید به صورتی باشند که بتوان آنها را بین بخشهای مختلف سازمان مبادله کرد. در حقیقت، طراحی سیستم به صورت یکپارچه که بتواند ارتباط قابل اتکایی داشته باشد، امروزه از مهمترین موضوعات طراحی سیستمهای اتوماسیون سازمانی است. میتوان از پروتکلهای داخلی سیستمها برای این تبادل استفاده کرد اما روشهای کلی دیگری نیز مانند ایمیل یا پیام صوتی وجود دارد.
مدیریت داده
دادههای جمع آوری شده باید مدیریت شوند. در کنار دادهها، سیستم مورد نیاز ما میتواند به صورتی طراحی شود که برنامه ریزی و زمان بندی امور را نیز بر عهده بگیرد. کنترل تسکها و مانیتورینگ پروژهها و فعالیتها نیز از مهمترین اجزای این بخش اتوماسیون سازمانها است.
چرا سازمانها به اتوماسیون اداری نیاز دارند؟
در دنیای دیجیتال کنونی، بخش اتوماسیون در ادارهها زنجیرهای از ارزشها را برای کاربران فراهم میآورد. سیستمهای قدرتمند دیجیتالی که بیشتر امور را به صورت خودکار در آوردهاند، میتوانند خطاهای انسانی را تا حدود بسیار زیادی کاهش دهند. در کنار این موضوع، سازمانهای بزرگ و شرکتهایی که دائما با دادههای متنوع سر و کار دارند، میتوانند دادههای حجیم را ذخیره سازی و پردازش کنند.
شاید تا چند سال قبل، یکی از مشکلات بزرگ برای شرکتها همین ذخیره سازی و پردازش دادههای حجیم بود که اکنون راه حل عملی برای آن وجود دارد. در واقع، با روشهای قبلی شما هرگز نخواهید توانست تا این حجم از مدارک و مستندات را تحلیل کرده و آنها را بایگانی کنید. اکنون، نه تنها میتوان امور روزمره را برنامه ریزی و زمان بندی کرد، بلکه امکان ذخیره، بایگانی و تحلیل دادهها نیز در یک سیستم یکپارچه فراهم شده است.
این در حالی است که شما همزمان با برنامه ریزی تمامی امور میتوانید به مدارک دسترسی داشته باشید و این موضوع در عملکرد کلی سیستم مشکلی را به وجود نخواهد آورد.
ویژگیهای کلیدی اتوماسیون اداری چیست؟
وظایف مهمی برای سیستمهای اتوماسیون اداری تعیین شده است. زمانی که شما اقدام به نصب یا استفاده از یک نرم افزار Office Automation میکنید، باید به بعضی از ویژگیهای کلیدی توجه داشته باشید. شاید بسیاری از ویژگیها در راهنمای نرم افزار مورد نظر بیان شده باشد، اما چند ویژگی مهم هستند که یک نرم افزار مدیریت اداری را از دیگران متمایز میکنند.
قابلیت طراحی فرآیندها به صورت آسان
طراحی فرآیندها و ایجاد پروژهها و تسکها به صورت آسان و سریع از جمله اساسیترین ویژگیهای یک سیستم اتوماسیون در ادارهها به شمار میرود. دقت داشته باشید که حین اجرا و برنامه ریزی امور روزمره، هفتگی و حتی ماهانه، شما زمان زیادی را در اختیار ندارید و انتظار میرود نرم افزار مورد نظر سادهترین و سریعترین روش برنامه ریزی را در اختیارتان قرار دهد.
امکان بررسی به صورت از راه دور
در بعضی از شرایط، نرم افزارهای اتوماسیون قابلیت کنترل و نظارت از راه دور را نیز برای کاربران فراهم میکنند. برای نمونه، شما خواهید توانست تا با استفاده از یک اپلیکیشن تلفن همراه، به دادههای خود دسترسی داشته باشید. در این بین، نرم افزارهایی که روی بستر فضای ابری هستند، از بهترین ابزارها در این حوزه به شمار میروند.
یکپارچه سازی با سایر نرم افزارها
مطمئنا، یک سیستم اتوماسیون تنها ابزار شما در شرکت نخواهد بود. در کنار این سیستم، شما نرم افزارها و ابزارهای بسیار زیادی خواهید داشت که شاید نیاز باشد تا از آنها در کنار هم استفاده شود. یکپارچه بودن از ویژگیهای مهم هر نرم افزار و ابزار اداری است و این موضوع در مورد ابزارهایی مانند ERP یا CRM نیز مطرح است. در صورتی که یک نرم افزار اتوماسیون با ابزارهای جانبی یکپارچه شده باشد، شما به راحتی میتوانید امور را در زمان کمتری پیش برده و از ساده بودن کارها لذت ببرید.
گزارش گیری و آنالیز
از ویژگیهایی که توسعه دهندگان سیستم اتوماسیون در تبلیغات خود بیان میکنند، امکان گزارش گیریهای جزء به جزء و پیشرفته است. این گزارش گیریها میتواند دید خوبی به شما ارائه دهد تا از نحوه پیشرفت کارها و مشکلات موجود مطلع شوید. همچنین، امکان آنالیز دادهها و تحلیل آنها نیز از بهترین مزایای سیستمهای اتوماسیون اداری خواهد بود.
کنترل حسابها
امکان دارد کاربران متعددی از یک سیستم نرم افزاری استفاده کنند. این تعدد کاربران به این معنی نیست که تمامی آنها میتوانند اختیار تام داشته باشند و مطمئنا، باید حسابها و دسترسی آنها به صورت کامل مدیریت شود. سیستمهای نرم افزار اداری نیز ویژگی مهمی دارند که امکان کنترل دسترسیها نام دارد و شما میتوانید برای هر کاربر یک دسترسی خاص تعریف کرده و آنها را نظارت کنید.
انواع اتوماسیون اداری چیست؟
بر اساس نوع کاربرد و هدف ما از به کارگیری ابزارها، سیستمهای Office Automation به چند دسته کلی تقسیم بندی میشوند. در واقع، دقت داشته باشید که مفهوم اتوماسیون اداری یک تعریف کلی است و ابزارهای آن زیر مجموعه این سیستم هستند. در ادامه به چند مورد از ابزارهای این حوزه اشاره میشود.
ایمیل و نامههای الکترونیکی
ایمیل به شما و کاربران این امکان را میدهد تا در کسری از ثانیه اطلاعات را به اشتراک بگذارید. نامههای الکترونیکی، بخش مهمی از خودکارسازی فرآیندها در یک سازمان یا شرکت هستند.
نشر الکترونیک
ابزارهای پردازش اسناد و نشر آنها به صورت وسیع در بخشهای اداری مورد استفاده قرار میگیرند. این ابزارها که مهمترین آن را میتوان بسته نرم افزاری مایکروسافت آفیس به شمار آورد، به صورت روزمره در زندگی امروزه به کار میروند چرا که قابلیتهای کامل و جامعی در اختیار کاربران قرار دادهاند.
ابزارهای ارتباطی
اپلیکیشنها و نرم افزارهایی که ارتباط با کیفیت و از راه دور را برای کاربران مهیا میکنند، از انواع ابزارهای اتوماسیون به شمار میروند. نکته جالب این است که در دنیای امروزی بسیاری از کارکنان شرکتها دید مثبتی به موضوع دورکاری دارند و در این مورد، نرم افزارهای ارتباط از راه دور میتوانند نقشی تعیین کننده داشته باشند. بر اساس این آمار، اکثر کارکنان علاقه دارند تا از این نرم افزارها برای کارهای خود استفاده کنند.
ابزارهای تحلیل تصویر و ذخیره سازی مدارک
قابلیتهای تحلیل تصاویر و ذخیره سازی مدارک تصویری که OCR و ICR از آن جمله به شمار میرود، کمک زیادی به تسریع فرآیندها خواهد کرد. این ابزارها میتوانند در کاهش خطاها و هزینهها نقش مهمی داشته باشند و باید اشاره کرد که با پیشرفت فناوریهای تحلیل متون و تصاویر، امروزه بسیاری از اپلیکیشنها و ابزارها در این حوزه ارائه شده است.
ابزارهای مدیریت اداری
این موارد شامل ویژگیهایی هستند که به مسئولان کمک میکنند تا مدیریت خوبی روی زمان بندیها و پیشبرد پروژهها داشته باشند. با استفاده از ابزارهای نظارت روی تسکها، سازمانها به راحتی خواهند توانست تا تسکها را به کاربران مختلف اساین کنند و نحوه پیشرفت آنها را در یک محیط کاملا حرفهای تحلیل کنند. در صورتی که این قسمت در یک سیستم اتوماسیون وجود نداشته باشد، شما در مدیریت و نظارت روی پروژهها و امور روتین با مشکلات بزرگی مواجه خواهید شد.
دسترسی آنی و گزارشهای آماری؛ دو مزیت مهم نرم افزار اتوماسیون اداری
شاید بتوان از بین تمامی مزایای نرم افزار اتوماسیون اداری، دو مورد را از بقیه مهمتر دانست. دسترسی آنی به مدارک و مستندات به شما این امکان را میدهد تا بتوانید در کمترین زمان مشکلات را بررسی کنید و مدیریت کاملی روی پروژهها و تسکها در بخش اداری داشته باشید. این موضوع در سیستمهای مدیریتی قبلی به عنوان یکی از بزرگترین معایب به شمار میرفت و شما در آن نیاز داشتید تا زمان زیادی را برای یافتن یک مدرک صرف کنید.
با این حال، امکان جستوجو بر اساس فاکتورهای مختلف یکی از ویژگیهایی است که امروزه در نرم افزارهای اداری و مدیریتی ارائه میشود. برای مثال، شما میتوانید جستوجوی خود را بر اساس تاریخ، نام، نوع محتوا و … تنظیم کنید.
گزارشهای آماری و امکان تحلیل نتایج از دیگر مزایای مهم نرم افزار اتوماسیون اداری است. شما در بسیاری از شرایط نیاز دارید تا یک گزارش گیری کامل و جامع از نتایج داشته باشید و این گزارشها نحوه پیشرفت امور و کیفیت آنها را نشان خواهد داد. نکته مهم این است که تمامی این گزارشها قابلیت شخصی سازی دارند و شما میتوانید فیلترهای متعددی برای آنها تنظیم کنید. برای نمونه، گزارشها در سیستم اتوماسیون اداری به صورت روزانه، هفتگی و ماهانه قابل دریافت هستند و این مزیت مهم امکان اطلاع دقیق از آمارها و مشکلات موجود را برای شما فراهم خواهد کرد.
مزایای اتوماسیون اداری چیست؟
در کنار ویژگیهای کلیدی نرم افزارها و سیستمهای اتوماسیون اداری، شما میتوانید در زمان انتخاب آن به موارد زیر نیز توجه داشته باشید. این مزایا میتوانند عملکرد کلی و نهایی یک شرکت را به صورت قابل توجهی با پیشرفت مواجه کنند و تاثیر زیادی روی بازدهی آن داشته باشند.
- کاهش نیاز به مدارک کاغذی
- کاهش فضای مورد نیاز برای نگهداری دادهها
- کاهش خطاها در مقیاس قابل توجه
- امکان مرور سریع مدارک و تحلیل آنها
- قابلیت دسترسی کاربران متعدد به دادهها
- امکان ذخیره امن دادهها و بازیابی آن
- قابلیت کنترل از راه دور سیستم
- قابلیت کنترل دسترسیها
- تسریع امور روزمره
- شفاف سازی پروژهها و امور و نظارت کامل روی آن
- امکان تصمیم گیری بهتر بر اساس تحلیلها
- کیفیت بهتر ارتباطی بین بخشهای مختلف سازمان
معایب اتوماسیون اداری چیست؟
درست است که مزایای این سیستمها بسیار زیاد هستند، اما میتوان معایبی نیز برای آنها عنوان کرد. البته، در شرایط امروزی که شرکتها نیاز اساسی به نرم افزارهای خودکارسازی فرآیند دارند، این معایب نمیتوانند مشکلات زیادی به وجود آورند.
یکی از اولین موضوعاتی که در مورد سیستمهای اتوماسیون اداری وجود دارد، نیاز به آموزش کارکنان برای استفاده از آن است. در صورتی که نیاز باشد تا شما یک ارتقای نرم افزاری در شرکت خود دهید لازم است تا کارکنان با ابزارهای جدید و روش کار با آنها آشنا شوند.
دیگر موضوع مهم در این باره نیاز شدید به نگهداری از دادهها و گرفتن بکاپ از آنها است. در واقع، شما در سیستمهای کامپیوتری همواره باید از مدارک و اسناد خود محافظت کنید و در صورت بروز مشکل، از طریق بکاپها این دادهها را بازیابی کنید.
البته، دقت کنید که برای خودکارسازی فرآیندها در بخش اداری و پیاده سازی نرم افزارهای مورد نظر، امکان دارد نیاز به هزینههای اولیه باشد. این هزینهها میتوانند نکته منفی برای مسئولان شرکتها به شمار روند و در بسیاری از شرایط، مسئولان شرکتها به همین دلیل میل زیادی به استفاده از سیستمهای جدید ندارند. با این حال، در صورتی که مزایای بلند مدت آن را در نظر بگیریم، مطمئنا شما خواهید توانست تا در طولانی مدت بازدهی کار را بالا ببرید و با صرفه جویی در هزینهها، نرخ بازگشت سرمایه را نیز افزایش دهید.
سیستم اتوماسیون اداری آنلاین و کاربرد آن
سیستمهای نرم افزاری آنلاین جایگاه ویژهای در دنیای امروزی دارند. از جمله، مهمترین این نرم افزارها و خدمات نرم افزاری آنلاین میتوان به آفیس آنلاین و ابزارهای فضای ابری اشاره کرد. این ابزارها مشکلات زیادی را در شرکتها بر طرف کردهاند و امکان دسترسی آنی از هر محلی به این سیستمها وجود دارد.
بر اساس آمار، برآورد میشود ارزش بازار پردازش ابری در جهان از ۴۴۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ تا ۹۴۷ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۶ برسد. این رشد به صورت ترکیبی بین ۱۴ تا ۱۶ درصد بیان شده است که نشان از قدرت این بازار و پیشرفت اساسی خدمات فضای ابری است.
از جمله ابزارهای Office Automation که میتوان استفاده کرد، نرم افزارهای مبتنی بر فضای ابری است. این ابزارها امکانات متعددی را برای کاربران فراهم میکنند که میتوان دسترسی سریع و با کیفیت به سیستم مورد نظر را بیان کرد. شما با خرید یک سیستم نرم افزاری مدیریت اداری که بر پایه فضای ابری توسعه داده شده است، به راحتی میتوانید به ابزارها و اپلیکیشنهای پیشرفته برای ذخیره سازی داده، تحلیل و گزارش گیری دسترسی داشته باشید.
در حال حاضر سه پلتفرم آمازون، مایکروسافت Azure و گوگل کلاود بازار فضای ابری را تصاحب کردهاند و بسیاری از امکانات و قابلیتها را در اختیار کاربران قرار میدهند. دادهها در این پلتفرمها به صورت قابل اتکا ذخیره میشود و شما میتوانید با استفاده از ابزارهای پیشرفته آن، مدیریت درستی روی پروژهها و تسکها داشته باشید. با توجه به قابلیت دسترسی به ابزارهای آفیس در این پلتفرمها، فضای ابری محلی مطمئن برای شرکتها است تا بتوانند یکپارچه سازی قابل قبولی با سایر ابزارها داشته باشند.
در کنار این پلتفرمهای فضای ابری، شرکتهای نرم افزاری متعددی نیز وجود دارند که امکان دسترسی به فضای ابری اختصاصی را برای کاربران خود فراهم کردهاند. این قابلیتها دسترسی با استفاده از دستگاههای موبایلی را نیز آسان کردهاند و جزء ویژگیهای مهم سیستمهای اتوماسیون اداری به شمار میروند.
نرم افزار اتوماسیون اداری و یکپارچه سازی نرم افزارها
شاید تا کنون با سیستمهای مدیریت نرم افزاری که در سازمانها به کار گرفته میشوند، آشنا شدهاید. مهمترین این ابزارها را میتوان MES و ERP دانست که در بخشهای تولیدی و کارخانهای به کار گرفته میشوند. البته، این موارد به عنوان پکیجهای نرم افزاری شناخته میشوند که خود دارای قابلیتها و ویژگیهای افزوده بسیاری هستند.
همچنین، بستههای آفیس و ابزارهای فرعی که در شرکتها استفاده میشوند نیز از نرم افزارهای مرتبط با اتوماسیون اداری هستند. در صورتی که شما بخواهید از این ابزارها در کنار همدیگر استفاده کنید، یکپارچه سازی بین آنها اصل مهمی به شمار میرود. برای نمونه، در صورتی که نیاز به یک گزارش گیری از سیستم اتوماسیون در بخش اداری داشته باشید، فرمت خروجی و نوع آن اهمیت زیادی دارد تا در دیگر نرم افزارها بتوان آن را فراخواند.
این تنها نمونه کوچکی از یکپارچه سازی بین ابزارهای اتوماسیون در ادارهها است و شما در زمان سفارش سیستم مورد نظر، میتوانید ویژگیهای متنوعی را در آن درخواست کنید. در حقیقت، هر اندازه بتوانید سیستمهای نرم افزاری داخل سازمانی را با همدیگر یکپارچه کنید، در بازدهی امور و صرفه جویی در زمان موفق بودهاید.
ممکن است نیاز باشد تا نرم افزار اتوماسیون اداری شما با دیگر ابزارها تبادل اطلاعات و داده داشته باشد. برای نمونه، شرکتی را تصور کنید که مدیریت فروش آن توسط یک نرم افزار انجام میگیرد اما سفارشها در آن از یک کانال خارجی دریافت میشود. بنابراین، مهم است که شما ابزار مدیریتی را انتخاب کنید که بیشترین یکپارچه سازی را داشته باشد تا برای دریافت سفارشها نیاز به صرف زمان اضافی نباشد.
استفاده از نرمافزارهای اتوماسیون اداری
نرم افزارهای اتوماسیون اداری شامل دو بخش کلی هستند. در واقع، شما میتوانید سیستم مورد نیاز خودتان را سفارش دهید و قابلیتهای مورد نیازتان را در آن دریافت کنید. همچنین، شرکتهای داخلی متعددی وجود دارند که بر اساس نیاز سازمانها، بستههای نرم افزاری با ویژگیهای کاملی را ارائه دادهاند. این نوع ابزارها به صورت اختصاصی برای رفع مشکلات در بخشهای اداری و برای صرفه جویی در زمان و هزینههای شرکتهای داخلی تولید و توسعه داده شدهاند.
در کنار این محصولات، شما میتوانید از ابزارهای عمومی نیز استفاده کنید که شاید معروفترین و مهمترین آنها را بتوان بسته نرم افزاری مایکروسافت آفیس به حساب آورد. در این بین، شرکتهای مختلف میتوانند به نرم افزارهای قدرتمندی در حوزه مدیریت پروژهها دسترسی داشته باشند. باید اشاره کرد که در حوزه مدیریت پروژه، شما میتوانید از امکانات متنوعی بهره مند شوید که ابزارهای فضای ابری نیز در این حوزه تخصصی توسعه داده شدهاند.
ترلو، گوگل درایو و Slack از مواردی است که شما میتوانید از آنها به عنوان ابزارهای مدیریتی استفاده کنید. در صورت نیاز به بستههای اختصاصی، این وابسته به نوع شرکت و نوع فعالیت شما خواهد بود تا از بین بستههای نرم افزاری داخلی سفارش دهید.
کاهش هزینهها و صرفه جویی در زمان از مهمترین مزایا و قابلیتهای نرم افزار اتوماسیون اداری است. در این بین، شما میتوانید با استفاده از ابزارهای اتوماسیون اداری کیفیت کار خود را نیز افزایش دهید و نظارت عالی روی پروژهها و عملیات داشته باشید. مطمئنا، در سیستمهای قبلی، دریافت گزارشهای دقیق و جزئی کاری زمانبر و دشوار بود. این موضوعی است که در سیستمهای کامپیوتری و نرم افزاری یک مزیت مهم به حساب میآید. در ادامه مطلب میتوانید دیدگاهها و نظرات خود را در مورد سیستمهای مدیریت نرم افزاری و اتوماسیون اداری با ما به اشتراک بگذارید.