شاید عنوان این یادداشت به‌نظرتان عجیب بیاید، و شاید فکر کنید که کمی اغراق در آن هست و خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل نمی‌تواند این تعداد شغل ایجاد کند. امّا این رقم ۵۰۰ هزار تایی آن‌قدرها هم که فکر می‌کنید زیاد نیست.
مجمع جهانی اقتصادی (WEF) هر سال گزارشی منتشر می‌کند و در آن وضعیت صنعت سفر و گردشگری را در جهان نشان می‌دهد. این گزارش، یا همان گزارش شاخص صنعت گردشگری و سفر، بخش‌های مختلفی دارد و بیشتر از ۱۳۰ کشور جهان را تک به تک بررسی می‌کند و براساس عملکرد آن‌ها در صنعت گردشگری و سفر به آن‌ها امتیاز می‌دهد. در تازه‌ترین نسخه‌ی این گزارش، ایران از جایگاه نود و هفتم از بین ۱۴۱ کشور جهان، که سال گذشته در این گزارش بررسی شده بودند، به جایگاه نود و سوّم از بین ۱۳۶ کشور رسیده است، و امتیازش از ۳.۳ به ۳.۴ افزایش پیدا کرده. امّا برای این که معنی این رتبه و امتیاز را بهتر بفهمید باید عوامل مختلفی را که در این گزارش بررسی شده در نظر بگیرید.
در گزارش مجمع جهانی اقتصاد ده‌ها عامل مختلف که روی صنعت سفر و گردشگری اثر می‌گذارند بررسی می‌شوند. از وضعیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل هوایی تا زیرساخت‌های بنادر و حمل‌ونقل زمینی، تا وضعیت هتل‌ها و منابع طبیعی، بهداشت و سلامت، امنیت، وضعیت باز بودن مرزها به روی میهمانان خارجی، تا قیمت بلیط هواپیما و امکان رزرو هتل و چندین و چند عامل دیگر.
برای این‌که ببینید ایران وضعیت زیاد خوبی در صنعت گردشگری و سفر جهان ندارد، لازم نیست وارد جزئیات گزارش بشوید. رتبه ۹۴ از بین ۱۳۶ کشور خودش گویای همه‌چیز است. امّا بگذارید یکی از عوامل رتبه‌ی بد ایران در صنعت سفر و گردشگری را از نزدیک بررسی کنیم. یک مجموعه از عوامل مهم که روی رتبه‌ی کشورها در این صنعت تأثیر می‌گذارد، زیرساخت‌های خرید بلیط هواپیما مشهد و رزرو هتل، دسترسی به اینترنت و خدمات اینترنتی در کشور، و امنیت مالیاتی و کاری کسانی است که خدمات خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل ارائه می‌کنند.
ایران از نظر استفاده از اینترنت در معاملات مالی رتبه‌ی بیستم از آخر را در میان کشورهای جهان دارد، و از نظر تعداد کاربران اینترنت رتبه‌ی ۸۶ بین ۱۳۶ کشور جهان. در سه موردِ تعداد مشترکین تلفن همراه و اینترنت پرسرعت روی تلفن همراه، و پوشش شبکه‌های موبایل هم رتبه‌ی ما در جهان بالای ۱۰۰ است.
گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که از نظر حمایت‌های دولتی از صنعت گردشگری و سفر هم چندان وضع بهتری نداریم. ایران از نظر هزینه‌ی راه‌اندازی یک کسب‌وکار مرتبط با سفر رتبه ۲۶ را در بین ۱۳۶ کشور دارد، که یعنی این کار در ایران هزینه‌ی زیادی ندارد. امّا از نظر زمانی که برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار لازم است در رتبه‌ی ۸۴ هستیم، که نشان می‌دهد کاغذبازی و مشکلات روال قانونی در ایران زیاد است. از نظر تأثیر قوانین بر کسب‌وکار شرکت‌های خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل و خدمات دیگر سفر و گردشگری هم، رتبه ۱۳۱ را در جهان داریم. معنی این رتبه بد هم این است که شرکت‌های مختلف خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل و در کل هر شرکتی که در صنعت سفر و گردشگری فعالیت می‌کند، مجبور هستند هر لحظه گوش‌به‌زنگ باشند که مبادا قوانین تغییر کنند، چراکه تأثیر این تغییرات در کار آن‌ها مساوی با مرگ یا زندگی خواهد بود.
یکی از نمونه‌های تأثیر قوانین دولتی بر کار شرکت‌های خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل، مشکلاتی است که اخیراً در تأیید مجوّزها و نمادهای الکترونیک به وجود آمده. به‌قول کامران خوشی، مدیرعامل و از بنیان‌گذاران استارت‌آپ زورق، «به بهانه حمایت از کاربران هر روز مجوزی و نمادی ساخته می‌شود.
نفس وجود نمادهای اعتمادزا بسیار سازنده است، اما اشکال اینجاست که این نمادها اولا اجباری است و ثانیا در ساختاری اعطا می‌شود که کمترین اطلاع از دنیای وب و تکنولوژی را دارند. در واقع به‌جای آنکه نمادها اختیاری باشد و اطلاع‌رسانی به کاربران برای این نمادها افزایش یابد تا صاحبان کسب‌وکار اتوماتیک اقدام به دریافت کنند، هر روز مجوز اجباری جدیدی ابداع می‌شود که کاربران اساسا آشنایی با آن ندارند.»
امّا اگر مشکلات و موانع توسعه‌ی صنعت گردشگری و سفر در ایران را کنار بگذاریم، لیوان این صنعت یک نیمه پر هم دارد که بد نیست به آن هم نگاهی بیاندازیم. درست است که وضعیت ایران در شاخص جهانی صنعت گردشگری و سفر مجمع جهانی اقتصاد از هر لحاظ بد است، امّا پیداست که این وضعیت دارد هر سال بهتر می‌شود. گرچه این بهتر شدن آرام و کُند اتّفاق می‌افتد، امّا هرچه ایرانی‌ها بیشتر به سراغ خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل می‌روند، شغل‌های بیشتری در این صنعت ایجاد می‌شود و سود شرکت‌های مختلفی که در زمینه خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل و خدمات دیگر مربوط به گردشگری و سفر بالاتر می‌رود. گزارش مجمع جهانی اقتصاد می‌گوید که در حال حاضر نزدیک ۵۰۰ هزار نفر در ایران در صنعت گردشگری و سفر کار می‌کنند، امّا وقتی این تعداد را با بیش از ۲۳ میلیون نفر در هند و بیش از ۳ میلیون نفر در آلمان مقایسه کنید، می‌بینید که این بخش در ایران هنوز جای اشتغال‌زایی زیادی دارد.
هر روز ایرانی‌های بیشتری به اینترنت وصل می‌شوند و گوشی‌های همراه این امکان را به ما می‌دهند که اینترنت را با خودمان به هرجایی که خواستیم ببریم، و با استفاده از اپلیکیشن‌های مختلف موبایل هر خدماتی که می‌خواهیم به‌سادگی در دسترس‌مان باشد. مثلاً زورق، که اپلیکیشن موبایلش را می‌توانید هم در گوشی‌های اندروید و اپل به‌رایگان دانلود کنید، با آسان‌تر کردن و مطمئن‌تر کردن روال خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل، با گوشی همراه، سفر کردن را برای ایرانی‌ها آسان‌تر می‌کند. و هرچه ما بیشتر به سفر برویم، علاوه بر مزایایی که برای خودمان دارد، فروش و خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل افزایش می‌یابد و صنعت گردشگری و سفر رشد می‌کند.
در گذشته برای سفر کردن باید به سراغ آژانس‌های مسافرتی می‌رفتید، و مثلاً اگر می‌خواستید به مشهد سفر کنید باید از مشاور آن آژانس‌ها می‌پرسیدید که آیا بلیط هواپیما مشهد برای روز موردنظرتان دارند یا نه. و هتل مشهد را هم باید از همین طریق پیدا می‌کردید. در این حالت، علاوه بر این‌که خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل وقت‌تان را می‌گرفت و باید با صرف هزینه‌ای در شهر رفت‌وآمد می‌کردید، در نهایت گزینه‌های زیادی هم نداشتید و باید از بین گزینه‌های همان آژانس اقدام به خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل می‌کردید. در این شیوه اگر می‌خواستید نحوه‌ی خرید بلیط هواپیما چارتر، بلیط ارزان مشهد، بهترین بلیط تهران، بهترین فصل سفر و خرید بلیط کیش، یا رزرو هتل کیش یا رزرو هتل ارزان مشهد، را بدانید؛ یا این‌که می‌خواستید حتماً در یکی از هتل‌های لوکس مشهد، مثل هتل درویشی، هتل هما ۲ مشهد، یا هتل الماس مشهد، اتاقی پیدا کنید؛ یا بدانید که بلیط اهواز را چطور باید خرید و برای رزرو هتل اهواز چه وقتی از سال بهتر است، و هزاران گزینه‌ی دیگری که ممکن است به ذهن شما بیاید، گزینه‌های‌تان رفته‌رفته محدودتر می‌شدند. و تازه اگر قصد سفر خارج داشتید و به‌دنبال قیمت بلیط هواپیما خارجی، مثل بلیط استانبول، یا بلیط دوبی، بلیط مسکو یا بلیط پاریس، بودید، معمولاً یا باید بودجه‌ای بیشتر از آن چیزی که در نظر گرفته بودید هزینه می‌کردید یا این که به‌کل از سفر منصرف می‌شدید.
امّا این وضعیت با آمدن اینترنت و شرکت‌های آنلاین خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل، مثل زورق، تغییر کرده. مثلاً در زورق بدونِ این که نیازی به رفت‌وآمد در شهر و وقت گذاشتنِ زیاد باشد، می‌توانید به‌راحتی هتل مشهد، هتل ارزان مشهد، یا هتل کیش رزرو کنید و بلیط هواپیما مشهد و بلیط کیش و بلیط هواپیما چارتر بخرید. بعد از خرید هم بلافاصله رسید قطعی خرید به شما داده می‌شود و بعد هم می‌توانید در همان سایت زورق با استفاده از امکان کنسلی آنلاین خریدتان را کنسل کنید. تضمین حضور در فهرست پرواز بلیط هواپیما چارتر و تضمین قیمت خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل، و پشتیبانی ۲۴ ساعته زورق هم در هر آژانس مسافرتی پیدا نمی‌شود. مطالب بلاگ زورق هم به شما کمک می‌کند که اگر هوس سفر کرده‌اید امّا هنوز تصمیم نگرفته‌اید که کجا بروید، مقصد دلخواه‌تان را انتخاب کنید. و بعد با استفاده از کانال تلگرام زورق از پیشنهادهای مختلف و تخفیف‌های زورق باخبر شوید و با اپلیکیشن زورق هرجا که هستید خرید بلیط هواپیما و رزرو هتل را با گوشی موبایلتان انجام دهید، و بعد فقط چمدان ببندید.
