چندی پیش عادل طالبی (عضو هیئت مدیره‌ی انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی) پادکستی را تحت عنوان “آداب حضور در شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطی” در کانال تلگرام خود منتشر کرد، در این مقاله از همیار آی‌تی قصد داریم خلاصه‌ای از محتوای این فایل را به صورت متن در اختیار شما عزیزان قرار دهیم و چند نکته در خصوص ارتباطات دیجیتال در فضای مجازی که شاید کمی مورد غفلت قرار گرفته است را با هم بررسی کنیم، همه‌ی ما در شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطی عضو هستیم و از آن‌ها استفاده می‌کنیم، اما متاسفانه برخی از ما قواعد حضور در این ابزارهای نوین را رعایت نمی‌کنیم.
واقعیت این است که ورود و حضور در هر فضایی آداب خاص خود را دارد و این آداب نه فقط با توجه به شرایط آن فضا بلکه برای افراد مختلف و با توجه به جایگاه اجتماعی آن‌ها نیز متفاوت است، به عنوان مثال خانم یا آقایی را در نظر بگیرید که قصد رفتن به یک مکان مذهبی را دارد، مطمئنا این شخص در چنین شرایطی پوششی متناسب با آن محل خواهد داشت، اما همین فرد با ظاهری کاملا متفاوت در یک جشن یا مراسم عروسی حضور پیدا می‌کند که به تناسب فضایی است که در آن قرار دارد.
اگر در جایی شاغل هستیم شرایط محیط کار را رعایت می‌کنیم، اگر جلسه‌ی مهمی در پیش داریم علاوه بر لباس و ظاهر، لحن و کلمات متفاوتی را نیز به کار خواهیم برد که متناسب با شرایط آن جلسه باشد.
حضور در شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند از این منظر مورد توجه قرار بگیرد، شاید یک نوجوان بتواند مطابق میل خود در این شبکه‌ها حاظر شود اما رعایت آداب حضور در شبکه‌های اجتماعی برای یک فرد شاغل، کارمند، مدیر و یا یک مسئول الزامی است، چرا که این‌گونه افراد جدای از هویت شخصی خودشان دارای یک هویت کاری، اداری و اجتماعی نیز هستند که به موقعیت شغلی آن‌ها متصل است، شاید یک خانم خانه‌دار بتواند به میل خود عکس طبیعت، عکسی از خانواده، یک عکس مذهبی، سیاسی و یا حتی احساسی را به عنوان تصویر پروفایل خود انتخاب کند، اما یک فرد فعال در جامعه بهتر است قواعد حضور در ابزارهای ارتباط جمعی را دانسته و آن‌ها را رعایت کند، حال بیایید چند مورد از این نکات را به طور خلاصه با هم مرور کنیم.
نام و نام‌خانوادگی واضح
رعایت این مورد بسیار مهم است که در یک اکانت اجتماعی باید نام و نام خانوادگی خود را به طور دقیق و کاملا واضح قید کنیم، از به کار بردن حروف اختصاری، مثلا M، F یا سایر نام‌های مورد علاقه‌مان (Nick Name) خودداری کنیم، به یاد داشته باشید که ما در گروه‌ها و فضای عمومی قرار داریم و بسیاری از افراد ما را نمی‌شناسند، بنابراین باید با نام و هویت اصلی خود در این‌گونه فضاهای عمومی حضور داشته باشیم.
برای درج نام و نام‌خانوادگی اگر با افراد خارجی مراوده و ارتباط دارید از حروف انگلیسی و اگر تنها با افراد ایرانی و فارسی زبان سر و کار دارید توصیه می‌شود از حروف فارسی استفاده کنید.
انتخاب عکس پروفایل مناسب
عکس پروفایل ما قرار نیست پیامی برای دیگران ارسال کند، پیام‌ها را می‌توان به صورت متن، صوت، ویدئو یا تصویر در گروه‌ها و کانال‌ها یا چت‌های شخصی ارسال کرد، عکس پروفایل باید نشان دهنده‌ی هویت شخصی و فردی ما باشد، استفاده از تصاویر طبیعت، تصاویر مذهبی، سیاسی و یا احساسی شایسته‌ی حضور یک فرد فعال در اجتماع در شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی نیست.
تفکیک کردن اکانت شخصی و کاری
اگر به هر دلیلی دو یا چند اکانت مختلف در ابزارهای ارتباطی دارید ترجیحا با اکانت شخصیتان در گروههای عمومی و پیام‌های اداری حاضر نشوید، چراکه خواه ناخواه بسیاری از ما از روی نام و عکس پروفایلمان مورد قصاوت و پیش داوری قرار خواهیم گرفت.
فلسفه‌ی حضور در شبکه‌های ارتباطی
حضور در ابزارهای ارتباطی مثل تلگرام و واتس‌اپ و یا شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، فیس‌بوک، توییتر و… برای تبادل اطلاعات، آرا، نظرات و همچنین برقراری ارتباطات است، بنابراین اگر فردی پیغامی را برای شما ارسال کرد، حتی اگر او را نمی‌شناختید و مایل نبودید پیام دیگری از جانب وی دریافت کنید بد نیست پاسخ او را بدهید، به عنوان مثال بگویید: پیام شما را دریافت کردم، مایل به دریافت پیام دیگری از شما نیستم.
از اسپم کردن افراد به شدت پرهیز کنید، مگر در مواقعی که پیام آن‌ها حاوی توهین‌های نژادی، اعتقادی، جنسیتی، الفاظ رکیک و… باشد، به یاد داشته باشید ابزارهای گزارش اسپم موجود در شبکه‌های ارتباطی معمولا توسط ماشین‌ها پردازش می‌شوند و محتوای پیام را متوجه نمی‌شوند، بلکه تنها از روی تعداد گزارشات اسپم اقدام به تصمیم‌گیری می‌کنند، بنابراین با اسپم کردن نابجای افراد باعث از کار افتادن ابزارهای ارتباطی آن‌ها می‌شویم و شاید ناخواسته امکان برقراری پیام با دیگران را از آن‌ها سلب کنیم.
در حقیقت با حضور در شبکه‌های ارتباطی باید آمادگی دریافت پیام‌های ناخواسته از سایر افراد را نیز داشته باشیم، اگر واقعا تمایلی به دریافت پیام از سمت دیگران ندارید از ارسال متن، پیام، تصویر و… در گروههای عمومی و شبکه‌های اجتماعی خودداری کنید.
مجموعه‌ی قبلی عکس‌های پروفایل
برخی از ابزارهای ارتباطی مانند تلگرام، امکان بارگذاری چندین عکس پروفایل را به شما می‌دهند و با هر بار ارسال عکس جدید، مجموعه تصاویر قبلی شما نیز همچنان در حساب کاربریتان باقی خواهد ماند، بسیاری از افراد طبق عادت نه فقط عکس فعلی شما، بلکه عکس‌های قبلی‌تان را نیز تماشا خواهند کرد، بنابراین فقط به عکس پروفایل فعلی خود توجه نکنید و اگر عکس‌های قدیمی که در پروفایلتان وجود دارد نیز نامناسب و نامتعارف است بهتر است اقدام به حذف آن‌ها کنید.
زمان و شرایط عکس پروفایل
عکس پروفایل شما باید مربوط به زمان نزدیک باشد، بهتر است از قرار دادن عکس‌های دوران کودکی خود به عنوان تصویر پروفایل خودداری کنید، همچنین تصاویر نامتعارف و غیر مرسوم، عکس‌های دسته‌جمعی و خانوادگی، عکس‌های دوستانه و یا تصاویر دوران دانشجویی گزینه‌های مناسبی برای قرار گرفتن در محل عکس پروفایل شبکه‌های اجتماعی و ارتباطی نیستند.
رعایت قوانین و عرف جامعه
مهم نیست قوانین جامعه را می‌پسندیم یا نه، بهتر است عکس و پروفایل خود را مطابق با عرف و قوانین حاکم بر کشور ایجاد کنیم، شما در حوزه‌ی خصوصی تماما اختیار تصاویر ارسالی خود را دارید، اما بهتر است در یک شبکه‌ی اجتماعی یا گروه عمومی پوشش و ظاهر خود را متناسب با عرف جامعه انتخاب کرده و تا حدودی حد و مرزها را رعایت کنیم، در بسیاری از مواقع هویت ما به هویت کاری و اجتماعی‌مان گره خورده است، شاید لازم باشد پیامی را برای مخاطب کاری یا اداری خود ارسال کنیم، در چنین شرایطی ما نماینده‌ی محل کار خود هستیم و باید در نظر داشته باشیم شاید مخاطب ما شرایط ذهنی و اعتقادی متفاوت از ما داشته باشد.
پس بهتر است برای کارمان هم که شده به عقاید مشتریان و طرف‌های تجاری و کاری خود احترام گذاشته و یک تصویر پروفایل معقول و متعارف برای خود انتخاب کنیم.
مراقب تصاویر شخصیتان باشید!
به یاد داشته باشید که عکس‌های پروفایل یا تصاویر ارسالی شما قابلیت ذخیره شدن دارند، در نظر بگیرید عکسی دسته‌جمعی در کنار دوستان و یا آشنایان خود برای پروفایلتان انتخاب کرده‌اید، حال فرض کنید به هر دلیلی شخصی که در آن عکس حضور دارد تمایل نداشته باشد در کنار شما دیده شود، اما شما با قرار دادن یک عکس دسته جمعی این مورد را زیر پا گذاشته و آن عکس را در معرض دید تمام مخاطبین خود قرار داده‌اید، بنابراین بهتر است کمی محتاطانه تر راجع به انتخاب عکس پروفایل و تصاویر ارسالی خود تصمیم بگیریم، با اینکار شما به حریم خصوصی سایر دوستان و همکاران خود نیز احترام گذاشته‌اید.
ارسال پیام در گروههای مختلف
احتمال دارد در گروههای متفاوتی عضو باشیم، گروههای دوستانه و خانوادگی، گروههای اداری یا شرکتی و… توجه داشته باشید هر نوع پستی را نباید در گروه‌هایتان ارسال کنید، برخی از افراد عادت دارند در تمامی گروههای خود پیام‌های مناسبتی مختلفی را ارسال می‌کنند، به عنوان مثال متناسب با اعیاد و مراسمات مذهبی و… اما باید بدانیم اینکار به‌هیچ‌وجه صحیح نیست، چراکه این احتمال وجود دارد افراد حاضر در گروه عقاید و باورهای متفاوتی با ما داشته باشند.
اگر موضوعی واقعا برایتان مهم است و قصد دارید آن را به مخاطبین خود اطلاع‌رسانی کنید، تنها پیامتان را برای افرادی که می‌دانید این موضوع برای آن‌ها اهمیت دارد به صورت خصوصی ارسال کنید و البته آمادگی واکنش متقابل یا اسپم شدن را نیز داشته باشید، برای اینکه نتایج منفی از اینکار نگیرید طرف مقابلتان را درست و با دقت انتخاب کنید!
از ارسال پیام‌های تکه تکه بپرهیزید!
لطفا چه در گروههای عمومی و چه در چت‌های خصوصی از ارسال تکه‌تکه‌ی حرف‌هایتان جدا خودداری کنید، اگر می‌خواهید پیامی را ارسال کنید به جای اینکه صحبت‌هایتان را تکه‌تکه، کلمه به کلمه و جمله به جمله ارسال کنید، تمام آن را به شکل یک متن کامل تایپ کرده و یکباره آن را ارسال کنید، با اینکار از ارسال انبوه پیام‌های به نظر اسپم و غیر مفید خودداری کرده‌اید، رعایت این مورد به خصوص در گروههای پر جمعیت بسیار حائز اهمیت است.
تا حد ممکن متن ارسال کنید نه فایل صوتی
در کل خواندن پیام‌های متنی نسبت به گوش دادن و یا دیدن پیام‌های صوتی یا ویدئویی کاری ساده‌تر است، گوش دادن به یک پیام صوتی (Voice) توسط مخاطبتان کاری به نسبت وقت‌گیرتر و دشوارتر خواهد بود، اگر متن شما طولانی و یا حاوی یک مطلب کاربردی و آموزشی نیست تا حد امکان از ارسال پیام صوتی یا ویدئویی خودداری کرده و آن را به صورت یک متن معمولی ارسال کنید، هرچند در برخی شرایط خاص (مثلا در یک مکان شلوغ یا در حین رانندگی) ارسال پیام صوتی لازم به نظر می‌رسد، بهتر است در چنین شرایطی در ابتدای پیامتان بابت ارسال پیام صوتی عذرخواهی کرده و پاسخ یا پیام خود را در کوتاه‌ترین شکل و جملات ممکن ارسال کنید.
بدون دلیل به چت خصوصی افراد وارد نشوید
سعی کنید هیچگاه بی دلیل وارد چت خصوصی (PV) افراد نشوید، به خصوص اگر فردی را نمی‌شناسید و در لیست اعضای گروه او را پیدا کرده‌اید بدون اینکه پیامی در گروه ارسال کرده باشد به هیچ‌وجه وارد چت خصوصی او نشوید، اگر به هر دلیلی مجبور شدید در حوزه‌ی کاری پیام خصوصی را برای کسی ارسال کنید بد نیست در ابتدای پیام به صورت مختصر با ذکر نام و نام‌خانوادگی، شغل یا محل کارتان خود را برای وی معرفی کرده و سپس برای اون توضیح از کجا و کدام گروه او را پیدا کرده‌اید تا بدین ترتیب شخص بداند او را از کجا می‌شناسید، سپس موضوع مورد نظر، سوال و یا درخواستتان را بنویسید و ترجیحا در انتهای پیامتان نیز یک عذر خواهی بابت ارسال پیام خصوصی به این شخص اضافه کنید، به یاد داشته باشید باید کل این موارد را در یک پیام ارسال کنید، نه چند پیام تکه‌تکه.
حقیقت این‌است که اگر بخواهیم در خصوص آداب حضور در شبکه‌های اجتماعی صحبت کنیم موارد بسیار زیادی در این‌باره قابل بیان است، مواردی که تمامی آن‌ها جزو بدیهیات بوده و با کمی تامل می‌توان آن‌ها را متوجه شد، مثلا موضع‌گیری در برابر حرفهای دیگران، نحوه‌ی پاسخ دادن به افراد در گروه‌ها که باعث رنجش آن‌ها نشود، چه زمان‌هایی پیام ارسال کنیم یا اصلا پیامی ارسال نکنیم، پیاممان را با حروف انگلیسی (فینگلیش) تایپ کنیم یا فارسی، به عنوان مدیر گروه چه وظایفی داریم و چگونه با با سایر اعضای گروه برخورد کنیم و…
همانطور که گفتیم بسیاری از این موارد کاملا بدیهی به نظر می‌رسند اما متاسفانه توسط بسیاری از افراد مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند، رعایت این نکات به ظاهر ساده کمک می‌کنند تا از ابزارهای ارتباطی به عنوان یک وسیله‌ی مفید و کاربردی برای رشد و ارتقای ارتباطات فردی، کاری و گروهی خود استفاده کنیم، خواهشمندیم با رعایت فرهنگ استفاده از این شبکه‌ها شما نیز به ارتقای این موارد کمک کنید.
محتوای این پست برگرفته از فایل صوتی منتشر شده در کانال تلگرام عادل طالبی تحت عنوان “آداب حضور در شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطی” می‌باشد.
