در این درس قرار است با سیستم یک و سیستم دو در تصمیم گیری آشنا شویم.
این تقسیم بندی را نخستین بار دنیل کانمن در کتاب تفکر کند و سریع مطرح کرد و پس از آن، توسط نویسندگان و صاحب‌نظران متعددی به‌کار گرفته شد.
امروز بحثِ سیستم یک و دو در اغلب دوره‌های آموزشی تصمیم گیری در سراسر جهان تدریس می‌شود و می‌توان گفت بدون آشنایی با آن، نمی‌توانید ادعا کنید که مبانی علمی دانش تصمیم گیری را به اندازه‌ی کافی می‌شناسید.
سیستم یک و دو، یک مدل برای شناخت بهتر فرایند تصمیم گیری است
پیش از اینکه وارد اصل بحث بشویم، لازم است بر روی یک نکته‌ی مهم تأکید کنیم و آن این است که سیستم یک و دو، صرفاً یک مدل است.
دنیل کانمن در حرف‌ها و مقالات خود، بارها عباراتی نظیر این‌ها را به‌کار می‌برد:
- در آن تصمیم، سیستم یک مغز شما فعال شده است.
- سیستم دو مغز شما در این نوع تصمیم گیری، دخالت می‌کند.
- مغز ترجیح می‌دهد مسئله‌ها را تا حد امکان با سیستم یک حل کند.
نباید فراموش کنیم که کانمن درباره‌ی آناتومی مغز انسان صحبت نمی‌کند.
او ادعا نمی‌کند که اگر مغز انسان را بررسی کنید، بخشی به نام سیستم یک یا سیستم دو خواهید دید؛ بلکه صرفاً می‌کوشد روی دو فرایند متفاوت تصمیم گیری، نام‌گذاری کند.
در درس مدل ذهنی به اندازه‌ی کافی به #مفهوم مدل و مدل سازی پرداخته‌ایم و در آن‌جا توضیح داده‌ایم که مدل‌ها داستان‌هایی هستند که ما درباره‌ی دنیای اطراف خود می‌سازیم و قرار نیست دقیقاً وضعیت و ساختار واقعی یک مجموعه یا سیستم را توضیح دهند.
همین که یک مدل بتواند به ما کمک کند رفتار یک سیستم را تا حدی بفهمیم و تحلیل کنیم، برایمان کافی و رضایت‌بخش خواهد بود.
کانمن با تعریف دو فرایند مختلف به عنوان سیستم یک و سیستم دو می‌کوشد برخی از رفتارهای مغز ما را هنگام تصمیم گیری، بهتر توضیح دهد و اتفاقاً در این کار بسیار موفق بوده است.
آشنایی با دو فرایند متفاوت در تصمیم گیری و تحلیل
پیش از اینکه بحث خود را درباره‌ی فرایندهای دوگانه‌ی تصمیم گیری آغاز کنیم، برای چند لحظه به پرسش‌های زیر فکر کنید:
این درس در این نقطه به پایان نرسیده است
برای مشاهده‌ی متن کامل‌ِ این درس، لازم است حداقل یکی از تمرین‌های زیر را انجام داده و در زیر این درس ثبت کنید.
پس از تأیید و انتشار تمرین شما توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا درس را به صورت کامل ببینید.
به این شیوه، مطمئن می‌شویم که مفهوم مطرح شده در این درس، در ذهن شما به خوبی تثبیت خواهد شد.
تمرین
یک نمونه تصمیم را مطرح کنید که جنس آن برای شما، به تصمیم‌های سیستم یک نزدیک است. توضیح دهید که آیا آن را برای دیگران هم به همین صورت بیان می‌کنید یا اینکه عموماً مجبور هستید از سیستم دو برای توضیح و توجیه آن استفاده کنید؟ یک نمونه تصمیم را مثال بزنید که آن را با توسل به سیستم یک اتخاذ کرده‌اید و الان احساس می‌کنید که اشتباه بوده. یا اینکه مثال برعکس این حالت را مطرح کنید. تصمیمی را مطرح کنید که با توسل به سیستم دو گرفته‌اید و امروز احساس می‌کنید که سیستم یک، شیوه‌ی مناسب‌تری برای اتخاذ آن جنس تصمیم بوده است؟
سری مطالب حوزه تصمیم گیری
The post آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری appeared first on متمم.
