کمال طلبی چیست؟ کمال طلب بودن با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟

کمال طلبی و کمال طلب بودن (به انگلیسی: Perfectionism) از جمله اصطلاحاتی هستند که این روزها به صورت گسترده در زبان فارسی به‌کار برده می‌شوند.

ما هم در متمم در درس‌های مختلف از جمله مدیریت زمان، انضباط شخصی و عزت نفس، به کمال طلبی اشاره کرده‌ایم و توضیح داده‌ایم که ریشه‌‌ی بخشی از مشکلات در مدیریت زمان و نیز کاهش عزت نفس را می‌توان در کمال طلبی جستجو کرد.

معمولاً هر واژه و اصطلاحی که به شکل گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، از معنا و مفهوم اصلی‌اش هم دورتر می‌شود و به تدریج به یک واژه‌ی چتری برای پوشش انواع مفاهیم تبدیل می‌شود.

این وضعیت برای کمال طلبی هم اتفاق افتاده است. به این معنا که بسیاری از ما کمال طلبی را برای انواع رفتارها و مشکلات خود – حتی اگر واقعاً ارتباطی با این مفهوم نداشته باشند – به‌کار می‌بریم.

به همین علت، درس حاضر از سلسله درس‌های خودشناسی را به مفهوم کمال طلبی، انواع کمال طلبی، نشانه های کمال طلبی و سایر موضوعات حاشیه‌ای مربوط به کمال طلبی اختصاص داده‌ایم.

آن‌چه در ادامه می‌خوانید:

• تعریف کمال طلبی چیست؟
• کمال طلبی منفی و کمال طلبی مثبت
• چند مورد از ویژگی های افراد کمال طلب
• کمال طلبی با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟
• چند کتاب و مقاله درباره کمال طلبی
• درس های مرتبط با کمال طلبی در متمم

تعریف کمال طلبی چیست؟

تعریف های مختلفی از کمال طلبی ارائه شده‌اند که بین آن‌ها اختلاف‌هایی هم وجود دارد. قبل از بحث دقیق‌تر درباره‌ی کمال طلبی و ویژگی های افراد کمال طلب اجازه بدهید چند مورد از این تعریف‌ها را با هم مرور کنیم (از تعداد زیاد تعریف‌ها و جمله‌بندی آن‌ها نترسید. فقط یک بار مرورشان، می‌تواند کافی باشد):

همان‌طور که می‌بینید، تعریف های متفاوتی از کمال طلبی وجود دارد؛ اما ویژگی مشترک همه‌ی آن‌ها، تعریف سرسختانه‌ی استانداردها و اهداف است.

کمال طلبی منفی و کمال طلبی مثبت

کمال طلبی را اغلب به دو دسته‌ تقسیم می‌کنند:

• کمال طلبی مثبت (Adaptive/Positive/Normal Perfectionism)
• کمال طلبی منفی (Maladaptive/Disfunctional/Pathological Perfectionism)

در مورد کمال طلبی منفی، گاهی اصطلاح کمال طلبی بالینی (Clinical Perfectionism) هم به‌کار می‌رود.

مستقل از این‌که چه عنوانی را برای این دسته‌بندی دوگانه به‌کار ببریم، مهم این است که پیام اصلی آن را به خاطر داشته باشیم:

اما این نکته را هم در نظر داشته باشید که همه‌ی محققان و صاحب‌نظران، تقسیم بندی کمال طلبی به دو دسته‌ی مثبت و منفی را قبول ندارند؛ یا این‌که استفاده از‌ آن را چندان مفید نمی‌دانند.

مثلاً پاول هویت (Paul Hewitt) که از افراد صاحب‌نام در مطالعات مربوط به کمال طلبی است به این نکته اشاره می‌کند که: «با تعریفی که من از کمال طلبی می‌شناسم، کمال طلبی مثبت و منفی نداریم. تلاش برای رشد و پیشرفت، بحثی جدا از کمال طلبی است. کمال طلبی یک بیماری مشخص با عوارض منفی است که از داشتن استانداردهای بالا حاصل می‌شود.»

هم‌چنین نویسندگان کتاب درمان شناختی رفتاری کمال گرایی تأکید می‌کنند که حتی به فرض تقسیم کردن کمال طلبی به دو دسته‌ی مثبت و منفی (یا سازنده و مخرب)، در کتاب‌شان اصطلاح کمال طلبی را مترادف با کمال طلبی منفی به‌کار می‌برند.

چون اگر کسی از مشکل کمال طلبی حرف می‌زند یا به خاطر موضوع کمال طلبی، به سراغ مشاور و روانشناس می‌رود، قاعدتاً گرفتار کمال طلبی منفی است و اثرات نامطلوب آن را در زندگی‌اش تجربه کرده است. می‌توان حدس زد که کسی به خاطر کمال طلبی مثبت، نزد روانشناس و روانپزشک نمی‌رود.

چند مورد از ویژگی های افراد کمال طلب

ما در آینده، با جزئیات بیشتر درباره‌ی کمال طلبی و ویژگی‌های افراد کمال طلب صحبت خواهیم کرد.

با این حال، فعلاً مطالعه‌ی چند مورد زیر می‌تواند شما را تا حدی با فضای کمال طلبی آشنا کند. هم‌چنین احتمالاً خواهید توانست تا حدی برآورد کنید که کمال طلبی (به عنوان یک مشکل) در شما تا چه حد جدی است.

کمال طلبی با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟

Perfectionism در زبان انگلیسی به دو معنا به‌کار می‌رود.

معنای نخست که مربوط به روانشناسی و علوم رفتاری است، همان چیزی است که در این درس به آن اشاره شده است. اما معنای دومی هم برای Perfectionism وجود دارد که به حوزه‌ی فلسفه، اخلاق و سیاست مربوط می‌شود.

کتابها و مقاله‌های فراوانی هم با عنوان Perfectionism وجود دارند که به این معنای اخیر (و نه معنای روانشناسی آن) پرداخته‌اند (+/+).

وقتی از Perfectionism در فلسفه صحبت می‌شود، منظور دیدگاه کسانی است که معتقدند می‌توان مفهوم خوب و خیر را به شکلی عینی تعریف کرد (در مقابل کسانی که معتقدند هرگز نمی‌توان دقیقاً مشخص کرد که وضعیت مطلوب، خوب و خیر چه برای انسان، چه جامعه و چه کل عالم هستی چیست).

طبیعتاً این دسته از افراد، بر اساس تعریفی که برای خوب بودن و خوبی و وضعیت مطلوب در نظر می‌گیرند، مصداق‌های مربوط به اخلاق و سیاست و الگوهای اداره‌ی جامعه را نیز استخراج و تجویز می‌کنند.

همان‌گونه که گفته شد، در زبان انگلیسی برای هر دو مفهوم از یک اصطلاح (perfectionism) استفاده می‌شود.

در زبان فارسی، دو نگرش مختلف وجود دارد:

ما در متمم اغلب از اصطلاح کمال طلبی استفاده می‌کنیم. اما در مواردی که برخی از مترجمان کتابهای روانشناسی، عنوان کمال گرایی را به کار برده‌اند، ما هم وسواس به خرج نمی‌دهیم و سبک آن‌ها را – هنگام نقل مطالب‌شان – حفظ می‌کنیم.

چند کتاب و مقاله درباره کمال طلبی

در زمینه‌ی کمال طلبی، کتابها و مقالات فراوانی وجود دارند و تعدادی از آن‌ها به فارسی هم ترجمه شده‌اند. از جمله‌ی این منابع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

البته کتابها و منابع بیشتری در زمینه‌ی Perfectionism در زبان فارسی (و طبیعتاً انگلیسی) وجود دارند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به کتاب وسوسه های کمال گرایی (مهربان / فیدیبو) اشاره کرد.

اما با توجه به تأکید ما در متمم به جایگاه علمی منابع، صرفاً به معرفی چند مورد بالا اکتفا کردیم.

درس های مرتبط با کمال طلبی در متمم

درس‌های مختلفی در متمم درباره‌ی کمال طلبی وجود دارند و به تدریج، درس‌های بیشتری هم در این زمینه منتشر خواهد شد.

در حال حاضر، درس‌ها و مطالب زیر با بحث کمال طلبی در ارتباط هستند:

عوارض منفی کمال طلبی در زندگی انسان های کمال طلب

پرسشنامه کمال طلبی و تفکیک کمال طلبی منفی و مثبت

مفهوم کمال طلبی از نگاه بری شوارتز (کتاب صوتی تصمیم گیری و دشواری انتخاب)

فایل های صوتی آموزشی افزایش عزت نفس

سری مطالب حوزه خودشناسی

The post کمال طلبی چیست؟ کمال طلب بودن با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟ appeared first on متمم.