بزرگان دنیای بهینه سازی وبسایت و سئو از قدیم و ندیم گفته‌اند که اگر بتوانید چیزی را ارزیابی کنید، می‌توانید آن را بهبود هم بدهید. در سئو، ارزیابی کار یکی از مهم‌ترین ابزارها برای موفقیت است. کارشناسان حرفه‌ای سئو همواره داده‌های رنکینگ‌ها، ارجاع‌ها، لینک‌ها و دیگر موارد را به دقت زیاد بررسی می‌کنند تا بتوانند استراتژی‌های سئو را بهتر تحلیل کرده و راه موفقیت را هموار سازند.
اول چه معیارهایی را ارزیابی کنیم؟
با وجود آنکه که هر کسب و کار حوزه فعالیت خاص خودش را دارد و هر وبسایت با معیارهای خودش پیش می‌رود، ولی در این میان معیارهایی وجود دارند که به نوعی برای اکثر کسب و کارها صدق می‌کنند. فهرستی که در این مطلب ارائه می‌‍دهیم از این دسته معیارهاست و فارغ از اینکه در جه کسب و کاری مشغول به فعالیت هستید، می‌توانید از آن استفاده کنید. در اینجا به بررسی معیارهایی خواهیم پرداخت که برای کار سئو حیاتی هستند. با ما همراه باشید!
سهم موتورهای جستجو از بازدیدها
آخر هر ماه، درصد مشارکت هر یک از منابع مختلف ترافیک سایت خود را اندازه‌گیری کنید، از جمله:
بازدید مستقیم: ترافیک از طرف تایپ شدن آدرس سایت توسط کاربر، بوک‌مارک‌ها و غیره.
بازدید هدایت شده: ترافیک مرتبط با لینک‌ها در فضای وب، ایمیل‌های تبلیغاتی، پیشنهادهای ویژه، کمپین‌ها و غیره. (بازدید هدایت شده در بعضی منابع به صورت ترافیک ارجاعی هم آمده است. اگر به چشمتان خورد تعجب نکنید!)
بازدید از طریق جستجو: ترافیک مرتبط با کاربرانی که از طریق موتورهای جستجو وارد سایت شما می‌شوند.
اگر انواع ترافیک وبسایتتان را به خوبی شناخته و آمار و ارقام هر کدام را داشته باشید به راحتی می‌توانید نقاط ضعف خود را شناسایی کرده و معیاری برای سنجش وضعیت خود داشته باشید. در صورتی که ترافیک سایت به شکلی قابل توجه افزایش پیدا کرده اما از طرف لینک‌های کم اهمیت آمده، شاید بهتر باشد که چندان هیجان زده نشوید. از طرف دیگر هم ترافیک مرتبط با موتورهای جستجو به شکل معنی داری کاهش پیدا کند، ممکن است دچار مشکل شوید. بهتر است برای ارزیابی تلاش‌هایتان در راستای بازاریابی و برنامه‌ریزی به قصد بهبود ترافیک، از این داده‌ها استفاده کنید.
میزان ارجاع به موتورهای جستجوی مختلف
حدود ۹۵ درصد جستجوهای آنلاین در ایالات متحده توسط سه موتور جستجوی اصلی (گوگل، بینگ و یاهو) انجام می‌شود. در بیشتر کشورهای خارج از آمریکا (البته به جز چین و روسیه، بیش از ۸۰ درصد جستجوها مربوط به گوگل است. اینکه بدانید ترافیک شما از سمت کدام موتور جستجو آمده، از چند جنبه مختلف اهمیت دارد:
عملکرد را با سهیم بازار مقایسه کنید!
میزان سهم هر موتور جستجو از ترافیک سایت‌تان را با سهم بازار مرتبط با آن مقایسه کنید.
مشکلات را از دور ببینید!
در صورتی که ترافیک سایت شما به صورت ناگهانی افت کند، دانستن آن که سهم کدام موتور جستجو بالا یا پایین شده برای رفع مشکل بسیار مهم خواهد بود. اگر ترافیک از طرف همه موتورهای جستجو پایین آمده باشد، مشکل احتمالا از سایت شماست. اما اگر برای مثال ترافیک از طرف گوگل پایین آمده اما این امر برای موتورهای جستجوی دیگر به وضع سابق باشد، ممکن است رتبه شما از طرف گوگل پایین آمده باشد یا حتی جریمه شده باشید.
ارزش استراتژیک به دست بیاورید!
این احتمال همواره وجود دارد که کارهایی که برای بهبود سئوی سایت خودتان انجام می‌دهید روی یک موتور جستجو یک تاثیر و روی موتور دیگر تاثیر دیگری داشته باشند. برای مثال، بعضی تاکتیک‌های سئوی روی صفحه (on-page) مثل استفاده از کلیدواژه‌های بهتر روی بینگ و یاهو بهتر جواب می‌دهند تا روی گوگل. از طرف دیگر، گرفتن لینک از بعضی دامنه‌های خاص یا سایت‌های متعدد، برای گوگل مهم‌تر است تا برای بقیه. اگر بتوانید نیازها و حساسیت‌های مختلف موتورهای جستجو را بشناسید و بر مبنای آنها عمل کنید، احتمالا خواهید توانست در صفحات نتایج همه موتورهای جستجو موقعیتی مناسب داشته باشید.
بازدید بر مبنای جستجوی واژه‌ها و عبارات مشخص در موتورهای جستجو
کلیدواژه‌هایی که ترافیک مشخصی را به سایت شما می‌فرستند، یکی از دیگر از بخش‌های مهم فرآیند تحلیل سایت هستند. بسیار خوب است که به صورت منظم این کلمات و عبارات را رصد کرده تا بتوانید روندهای جدید جستجو را کشف کنید، عملکرد خود را بر اساس این کلمات کلیدی بسنجید، و آن عبارت‌هایی را کشف کنید که هنوز به آنها فکر نکرده‌اید و می‌توانند ترافیک قابل توجهی به سایت شما بفرستند.
بهتر است که به دنبال آن عبارت‌هایی بگردید که هم جزو عبارات و کلمات بسیار جستجو شده عام نیستند اما به نسبت دیگر کلمات، حجم جستجوی بالایی دارند. باید توجه داشته باشید که کاربران را در مسیر اشتباه هدایت نکنید زیرا اصلاح این مشکل بسیار دشوار و هزینه‌بر خواهد بود. ترافیک از سمت موتورهای جستجو در ۱۵ سال گذشته افزایش قابل توجهی داشته است، به همین خاطر توجه دقیق به عبارات جستجو شده اهمیت بسیار بیشتری پیدا کرده است. به عباراتی که در برهه‌های زمانی مشخصی بیشتر در کانون توجه هستند (مثلا در آخر هفته، اول ماه یا تعطیلات رسمی) هم دقت کنید.
نرخ تبدیل بر اساس عبارت یا کلمه جستجو شده
نرخ تبدیل اگر یادتان باشد قبلا هم موضوع بحثمان بوده است. اما اگر مایل باشید یک مرور خیلی سریع داشته باشیم: کاربرانی که وارد سایت شما می‌شوند یکی نیستند. بعضی از آنها بعد از چند دقیقه وبسایت شما را ترک می‌کنند. بعضی دیگر کمی در وبسایت شما می‌گردند و می‌روند. بعضی دیگر هم از خدمات و یا محصولات شما استفاده می‌کنند و در حقیقت به مشتری شما تبدیل می‌شوند.
نرخ تبدیل دقیقا به این معنی است: چند درصد از کاربرانی که وارد وبسایت شما شده‌اند را توانسته اید به چیزی که دلتان می‌خواهد تبدیل کنید؟ هر چه این رقم برای وبسایت شما بالاتر باشد یعنی موفقیت سئو و بازاریابی سایت شما هم بیشتر بوده. یکی از بهترین راه‌های هدایت کاربران از موتورهای جست و جو به وبسایتتان استفاده از کلمات کلیدی مناسب در سئو و بهینه سازی است.
با وجود آنکه رصد کلیدواژهها و عبارات جستجو شده برای بررسی نرخ تبدیل بسیار مهم است، تنها به این یک روش اکتفا نکرده و خود به دنبال راه‌های جدید باشید. با جستجوی دقیق‌تر، به داده‌هایی دست خواهید یافت که به شما بهتر خواهند گفت تبدیل در سایت شما چگونه آغاز شده و چطور تمام می‌شود.
تعداد صفحاتی که حداقل یک بار از سمت موتورهای جستجو باز می‌شوند
دانستن تعداد صفحاتی که از مستقیما از موتورهای جستجو ترافیک می‌گیرند، از اساسی‌ترین بخش‌های رصد عملکرد سئو محسوب می‌شود. با دانستن این عدد، می‌توانیم بدانیم چه تعداد و کدامیک از صفحات سایت ما در موتورهای جستجو ایندکس شده‌اند. برای بیشتر وبسایت‌های بزرگ (وبسایت‌هایی که بیشتر از ۵۰۰۰ صفحه دارند)، ایندکس شده تمامی صفحات بسیار مهم بوده و بالا و پایین بودن این عدد به معنی موفقیت یا شکست آنها است. وقتی که روی مسائلی همانند معماری سایت، رد و بدل لینک، نقشه سایت و یکتا بودن محتوا و داده‌های متا کار می‌کنیم، بالا رفتن ترافیک نشانه‌ای از این است که صفحات بیشتری از وبسایت ما وارد نتایج موتورهای جستجو شده‌اند.
با آنکه داده‌ها و معیازهای بسیار مهم دیگری هم وجود دارند، مواردی که در اینجا ذکر کردیم همان‌هایی هستند که برای کسب بهترین خروجی از کمپین‌های سئو باید اعمال شوند.
با بعضی از ابزارهای تحلیلی مورد نیازتان آشنا شوید!
حالا این همه در مورد اهمیت کلمات کلیدی حرف زدیم و مشخص کردیم که یکی از لازمه‌های اصلی سئوی شماست. بیایید در ادامه نگاهی به ابزار تحقیق و بررسی کلمات کلیدی بیندازیم. در این بخش دو سری ابزار برای شما معرفی کردهایم که بخشی از آنها اصطلاحا پولی هستند و برای اینکه با آنها کار کنید باید مبلغی را پرداخت کنید. بخش دیگر ابزارهایی که معرفی کردیم مجانی هستند و به راحتی برای عموم در دسترس‌اند.
ابزارهای پولی:
Moz Analytics
Omniture
Fireclick
Mint
Sawmill Analytics
Clicktale
Coremetrics
Unica NetInsight
ابزارهای مجانی:
Yahoo! Web Analytics
Google Analytics
Clicky Web Analytics
Piwik Open Source Analysis
Woopra Website Tracking
AWStats
ابزار تحلیل مورد استفاده شما هر چه باشد، توصیه می‌کنیم نسخه‌های مختلفی از صفحات حود را تست کرده و بر اساس آن نتایج برای بهبود نرخ تبدیل سایت خود اقدام کنید. این تست کردن می‌تواند مقایسه دو نسخه مختلف هدر (Header) سایت با یک ابزار مجانی یا استفاده از یک ابزار گران‌قیمت برای تست کردن صدها حالت مختلف یک صفحه باشد.
تجزیه و تحلیل با استفاده از ابزارهای گوگل
Google Site Query
با استفاده از این ابزار، می‌توانید تعداد و فهرست صفحاتی از یک دامنه را که ایندکس شده‌اند مشاهده کنید. می‌توانید با استفاده از یک سری پارامترهای خاص، به جزئیات بیشتری دست پیدا کنید. برای مثال، دستور “site:novin.com/blog inhurl:سئو ” آن صفحات ایندکس شده‌ای را نمایش خواهد داد که در وبلاگ نوین هستند و کلمه “سئو” در آدرس آنها وجود دارد. این عدد نوسانات خود را دارد اما معیار سرانگشتی مناسبی برای سنجش وضعیت است.
Google Trends
در گوگل ترندز می‌توانید حجم جستجو و محبوبیت کلیدواژهها را در طول زمان دیده و با هم مقایسه کنید. برای دیدن داده‌های بیشتر از جمله آمارهای عددی مرتبط با این کلمات، کافی است وارد حساب کاربری خود در گوگل شده و سپس گوگل ترندز را باز کنید.
Blog Search Link Query
اپراتور معمولی link query گوگل همیشه به خوبی عمل نمی‌کند، اما link query جستجوی وبلاگ‌ها همواره نتایج باکیفیتی ارائه کرده که بر اساس تاریخ و موضوع قابل مرتب شدن است. با مطالعه این مطلب می‌توانید درباره این query ها بیشتر بدانید.
ابزارهای تجزیه و تحلیل بینگ
Bing Site Query
درست همانند گوگل، بینگ هم به شما امکان می‌دهد که query های خود را به یک سایت خاص محدود کرده و فهرست و تعداد صفحات ایندکس شده آن سایت را به شما نمایش دهد. البته توجه داشته باشید که این اعداد و ارقام نوسان زیادی دارند و به همین خاطر ممکن است داده‌ها کیفیت چندان بالایی نداشته باشند.
Bing IP Query
در بینگ همچنین می‌توانید query های خود را به یک آدرس آی پی مشخص محدود کنید. این query به شما صفحاتی را نمایش می‌دهد که این موتور جستجو در آن آدرس آی پی پیدا کرده است. این کار می‌تواند برای پیدا کردن سایت‌های دیگری که روی آی پی مورد نظر شما قرار گرفته‌اند به کار رود.
Bing Ads Intelligence
این قابلیت شامل ابزارهای متعددی برای تحقیق درباره کلیدواژهها و بررسی وضعیت محاطبان است که برای جستجو و نمایش تبلیغات ساخته شده‌اند. در اینجا به شرح چگونگی کار این ابزارها نخواهیم پرداخت اما حتما ارزشش را دارد که به سراغ آنها رفته و قابلیت‌های آنها را که می‌توانند به سئوی سایت شما کمک کنند امتحان کنید.
پیاده‌سازی و استفاده از این داده‌ها
دانستن تعدادی اعداد و ارقام به تنهایی نمی‌تواند به شما کمک کند مگر آنکه شما آنها را به درستی درک کرده و بتوانید با استفاده از آنها تغییرات و اصلاحات لازم را در کار خود پیاده کنید. در ادامه، به بعضی از مهم‌ترین اتفاق‌هایی که می‌توانند برای این اعداد بیفتند پرداخته و پیشنهادهایی برای معنی کردن و واکنش به آنها ارائه کردهایم.
نوسان در تعداد کلیک‌ها
اعدادی که در query های “site” و “link” نمایش داده می‌شوند معمولا خیلی دقیق نیستند و پیشنهاد می‌کنیم چندان نگران نوسان‌های گاه و بیگاه در این بخش نباشید، مگر آنکه مستقیما به کم شدن ترافیک سایت شما مرتبط شوند. برای مثال، کاملا طبیعی است که لینک‌های یک سایت بزرگ با رتبه بالا از طرف یکی از موتورهای جستجو روزانه بین ۸۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰۰ بار کلیک شوند. اما چنین نوسانی چندان ارتباطی به رشد یا کاهش محبوبیت لینک‌ها ندارد.
در صورتی که کم شدن این کلیک‌ها با کاهش معنی‌دار ترافیک از سوی موتورهای جستجو همزمان شود، احتمالا می‌توانید نتیجه گیری کنید که کیفیت و جذابیت محتوای شما کاهش یافته یا با جریمه‌های موتورهای جستجو، هک یا بدافزارهایی احتمالی مواجه هستید. یک بررسی دقیق با استفاده از ابزار تحلیل سایت خودتان یا کنسول جستجوی گوگل می‌تواند به شما در یافتن مشکل یاری کند.
سقوط ترافیک از سوی یک موتور جستجو
اگر یکی از موتورهای جستجو به طور مشخص ترافیک کمتری به سوی سایت شما می‌فرستد، احتمال دارد یکی از این موارد برای شما اتفاق افتاده باشد:
- ممکن است به علت تخلف از قوانین و شرایط موتورهای جستجو، توسط آنها جریمه شده باشید. برای آنکه بدانید در صورت بروز چنین مشکلی چه کار باید بکنید، توصیه می‌کنیم مطلب قبلی را مطالعه کنید.
- شاید تصادفا دسترسی ربات‌های خزنده موتورهای جستجو را بسته باشید. فایل robots.txt و برچسب‌های ربات‌های متای خود را مجددا بررسی کرده و نگاهی به ابزارهای وبمستری آن موتور جستجو بیندازید تا مشکلات احتمالی را کشف کنید.
- موتور جستجوی مورد نظر احتمالا در الگوریتم‌هایش تغییری اعمال کرده که به این خاطر دیگر سایت شما مقبولیت سابق را ندارد. این اتفاق معمولا زمانی می‌افتد که لینک‌های به سوی سایت شما ارزش خود را از دست داده باشند.
سقوط ترافیک از سوی چند موتور جستجو
احتمالا کاری کرده‌اید که زاه ربات‌های خزنده یا ایندکس شدن‌ها بسته شده است. علت این اتفاق می‌تواند مشکلی در فایل robots.txt یا برچسب‌های ربات‌های متا، مشکلی از طرف هاست، مشکل DNS یا موارد فنی دیگر باشد. توصیه می‌کنیم با توسعه دهنده سایت، ادمین یا ارائه دهنده خدمات میزبانی سایت خود صحبت کرده و نگاهی دقیق هم به ابزارهای وبمستری و تحلیلی سایت خود هم بیندازید.
نوسان در رتبه وبسایت
بالا یا پایین رفتن رتبه یک سایت، چیزی است که همه روزه میلیون‌ها بار برای میلیون‌ها وبسایت اتفاق می‌افتد و چیز چندان نگران کننده‌ای نیست. الگوریتم‌های رتبه‌بندی تغییر می‌کنند، رقبا لینک می‌گیرند و لینک از دست می‌دهند، و حتی موتورهای جستجو هم در ایندکس کردن، خزیدن و رتبه‌بندی دچار اشتباه می‌شوند. اما اگر تغییر در رتبه سایت شما بزرگ و معنی‌دار است، بهتر است بررسی دقیقی انجام دهید تا دریابید که آیا در جایی قوانین و مقررات موتورهای جستجو را زیر پا گذاشته‌اید یا خیر (در این باره در بخش قبلی به تفصیل توضیح داده‌ایم) و ببینید که به تازگی لینک به دست آورده‌اید یا از دست داد‌ه‌اید. توجه داشته باشید که بالا رفتن‌های تاگهاین می‌توانند به خاطر وجود محتوای جدید یا افزایش موقتی بازدید سایت شما اتفاق بیفتند و چندان پایدار نخواهند بود.
در صورت مشاهده نوسانات کوچک، دستپاچه نشوید. در صورتی تغییر قابل توجه بوده، زمانی نگران شوید که از این اتفاق حداقل چند روز گذشته باشد. اگر دارید به تازگی سایتی را راه اندازی می‌کنید،
تغییرات مثبت در معیارهای مربوط به لینک‌ها، بدون بهبود رتبه
بسیاری از صاحبان سایت‌ها فکر می‌کنند بعد از انجام کمی کار معمولی سئو مثل بهینه‌سازی‌های روی صفحه (on-page)، گرفتن لینک و غیره، می‌توانند خیلی سریع یه نتایج مطلوب‌شان برسند. اما متاسفانه واقعیت به اینجا ختم نمی‌شود. معمولا زمان زیادی لازم است که سایت‌ها، صفحات و محتوای جدید به رتبه‌های مورد نظرشان دست پیدا کنند. جتی گرفتن لینک‌های متعدد هم نمی‌تواند به سرعت به بهبود فوری وضعیت شما منجر شود. به یاد داشته باشید موتورهای جستجو نه تنها باید در تمامی صفحاتی که به جایی لینک شده‌اند “بخزند”، بلکه باید آنها ایندکس و پردازش کنند. پس بدانید معیارها و رتبه‌هایی که به دنبالشان هستید روزها و شاید هفته‌ها با آنچه در ذهن دارید فاصله دارند.
در نهایت…!
تبریک می‌گوییم! شما مطالعه راهنمای اولیه سئو را به پابان رسانده‌اید! احتمالا الان آماده هستید که آنچه در این مطالب آموخته‌اید را برای بهبود نتایج جستجو و وضعیت خود در موتورهای جستجو به کار ببرید. وقت عمل فرا رسیده! و همچنین اگر سوال یا مشکلی برای شما پیش آمد، حتما در بخش نظرات به ما اطلاع بدهید تا به کمک متخصصین سئو، هر چه سریع‌تر آن را حل کنیم!
نوشته فصل ۱۰ – پیگیری و ارزیابی موفقیت اولین بار در نوین. پدیدار شد.
