کتاب مینیمالیسم دیجیتال | درباره اعتیاد به اینترنت و شبکه های اجتماعی

[من] با تمرکز روی این موضوع به نتیجه رسیده‌ام که به جای این‌ها به یک جور «فلسفه‌ی استفاده از فناوری» تمام‌و‌کمال نیاز دارید که در ارزش‌های شما ریشه دارد و به سوالات شما درباره‌ی هر کدام از این ابزارها و چگونگیِ استفاده از آن‌ها به شکل مفصلی جواب می‌دهد و همین‌طور، کاری می‌کند که قابلیتِ بی‌تفاوت‌شدن نسبت به مسائل را به دست بیاورید.

… من اسم آن را «مینیمالیسم دیجیتال» می‌گذارم؛ فلسفه‌ای که معتقد است هر چه کم‌تر از فضای مجازی استفاده کنید، موفقیت، بهره و لذت‌تان از زندگی بیشتر خواهد شد.

… کلید پیشرفت در دنیای فوقِ مدرنِ ما، صرف زمان کم‌تر برای استفاده از فناوری‌ست.

روند پاکسازی به این صورت است که باید به مدت سی روز از تمامیِ فعالیت‌های اختیاریِ آنلاین اجتناب کنید.

در طول این مدت، همه‌ی چرخه‌های اعتیادی را که ابزارهای دیجیتال می‌توانند ایجاد کنند ترک می‌کنید و شروع می‌کند به کشف دوباره‌ی فعالیت‌های غیردیجیتالی‌ای که در شما حس رضایت‌مندیِ عمیقی ایجاد می‌کنند.

مثلاً می‌توانید پیاده‌روی کنید، حضوری با دوستان‌تان صحبت کنید، به انجمن‌ها بپیوندید، کتاب بخوانید یا حتا به ابرها خیره شوید.

از همه مهم‌تر، این پاک‌سازی به شما فضا می‌دهد تا بتوانید چیزهایی را که در زندگی بیش از هر چیزی برایتان ارزش دارد از نو کشف کنید.

در پایان این سی روز، تعداد کمی از فعالیت‌های آنلاینی را که به دقت انتخاب شده‌اند و معتقدید منفعتِ زیادی برای چیزهای ارزشمند در زندگی شما به همراه دارند، به برنامه‌تان برمی‌گردانید.

برای خیلی‌ها، اعتیاد واژه‌ی ترسناکی‌ست. در فرهنگ عامه، تصویر یک معتاد مشابه کسی‌ست که جواهرات مادرش را می‌دزدد! اما از دیدگاه روانشناسان، اعتیاد تعریف دقیقی دارد که فاقد این تصویر‌سازی است:

برای مثال: «اعتیاد شرایطی است که در آن، فرد به استفاده‌ی مکرر از یک ماده اقدام می‌کند، یا رفتاری را تکرار می‌کند و پاداشی که از آن می‌گیرد، انگیزه‌ای قوی برای تکرار مداوم آن رفتار – بدون توجه به عواقب مضرش – ایجاد خواهد کرد.»

تا همین اواخر، تصور می‌شد که اعتیاد فقط شامل الکل و مواد مخدر است.

… وقتی انجمن روانپزشکی آمریکا نسخه‌ی پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) را در سال ۲۰۱۳ منتشر کرد، برای اولین بار از اعتیاد رفتاری به عنوان یک مشکل قابل‌تشخیص نام برده شد.

آلتر توضیح می‌دهد هر بار که شخصی مطلبی را در یکی از صفحات [شبکه های اجتماعی] منتشر می‌کند، در واقع مشغول قمار کردن است. آیا لایک (یا بازتوییت) خواهد گرفت یا بدون بازخورد رها خواهد شد؟

در حالت اول – چنان‌چه یکی از مهندسان فیسبوک از آن تعبیر می‌کند – شخص دچار حس شادی و سرخوشی کاذب می‌شود و در حالت دوم، احساس ناخوشایندی به او دست می‌دهد.

در هر دو حالت [درست مانند قمار کردن] به سختی می‌توان نتیجه را پیش‌بینی کرد.

این تأثیر بر اساس اصول روانشناسیِ اعتیاد، کلِ عملِ پست‌گذاشتن و چک کردنِ گوشی را به فعالیتی به‌شدت خوشایند تبدیل می‌کند.

همان‌طور که گفته شد، ناراحتیِ ما در رابطه با فناوری‌های جدید، اصلاً به مفید یا غیرمفید بودن آن‌ها ربطی ندارد.

مشکلِ ما از دست دادنِ حسِ استقلال در زندگی روزمره‌مان است.

ما ابتدا به دلایل بسیار کم‌اهمیت وارد این فضاها شدیم. این ابزارها را خریداری کردیم تا به وضعیت رابطه‌ی عاطفیِ دوستان‌مان در فیس‌بوک سرک بکشیم؛ یا برای این‌که نیاز نداشته باشیم دو دستگاه آی‌پاد و موبایل را جداگانه با خودمان حمل کنیم [به سراغ گوشی‌های کاملاً هوشمند رفتیم].

اما سال‌ها بعد متوجه شدیم که این ابزارها آن‌چنان بر ما مسلط شده‌اند که چگونگی گذراندن اوقات فراغت، این که چه حسی باید داشته باشیم، و حتا رفتارهامان را هم تعیین می‌کنند.

اصل اول | در‌هم‌ریختگی هزینه دارد

مینیمالیست‌های دیجیتال به درستی تشخیص داده‌اند که به‌هم‌ریختنِ توجه و زمان‌شان با تعداد زیادی ابزار، برنامه و خدمات فضای مجازی، باعث ایجاد هزینه‌های اضافی‌ای می‌شود که ضرر آن‌ها روی‌هم‌رفته از فایده‌ای که هر کدام‌شان دارد خیلی بیشتر است.

اصل دوم | بهینه‌سازی بسیار مهم است

مینیمالیست‌های دیجیتال می‌دانند تشخیص این‌که یک فناوری خاص به آن‌ها در جهت رسیدن به اهداف و ارزش‌هاشان کمک می‌کند یا نه، گام اول است. و این که برای استخراج تمامیِ فواید نهفته در یک ابزار، اول باید با دقت روش استفاده از آن را بررسی کرد.

اصل سوم | استفاده‌ی درست و آگاهانه از فناوری رضایت‌بخش است

مینیمالیست‌های دیجیتال از پایبندی‌شان به استفاده‌ی آگاهانه و ارادی از امکانات و فناوری‌های فضای مجازی احساس رضایت می‌کنند. منشاء این احساس رضایت تصمیم‌های دقیقی است که به زندگی آن‌ها معنای بسیار می‌بخشد.