بخش قابل توجهی از زندگی ما در قالب زندگی کاری می‌گذرد. خصوصاً این‌که طی سال‌های اخیر، زندگی کاری، دیگر به ساعات رسمی کار در شرکت و فروشگاه و کارگاه و کارخانه محدود نیست و به شیوه‌ها و بهانه‌های مختلف، گریبان ما را در بیرون از محل کار و حتی در خانه، رها نمی‌کند.
پس اگر به کیفیت زندگی خود فکر می‌کنیم، منطقی است کیفیت زندگی کاری (Quality of Work Life) را هم مورد توجه قرار دهیم.
در این درس، کمی درباره‌ی تعریف کیفیت زندگی کاری صحبت می‌کنیم و سپس به سراغ برخی از عوامل موثر بر کیفیت زندگی کاری می‌رویم. آشنایی بیشتر با مفهوم کیفیت زندگی کاری (QWL) کمک می‌کند تا ما آمادگی بیشتری برای مطالعه‌ی سایر درس‌های مدیریت رفتار سازمانی و همین‌طور مدیریت منابع انسانی داشته باشیم.
کیفیت زندگی کاری چگونه تعریف می‌شود؟
توجه به کیفیت زندگی کاری، اتفاق تازه‌ای نیست و حدود نیم قرن است که متخصصان رفتار سازمانی و منابع انسانی آن را از زوایای مختلف مورد بحث قرار می‌دهند. اما با وجود این قدمت طولانی، توافق چندانی درباره‌ی تعریف کیفیت زندگی کاری وجود ندارد.
این در حالی است که حتی بدون مراجعه به منابع و مراجع دانشگاهی، اگر از شما بپرسند که «زندگی کاری تو چگونه است و آیا از کیفیتش راضی هستی؟» این سوال را بدون پاسخ نخواهید گذاشت. به عبارت دیگر، بسیاری از ما تعریفی شخصی از کیفیت زندگی کاری در ذهن داریم.
ظاهراً ریچارد والتون (Richard Walton) نخستین کسی بوده که به صورت جدی، مفهوم کیفیت زندگی کاری را مطرح کرده و در دهه‌ی هفتاد میلادی به آن پرداخته است (+).
او هشت حوزه‌ی مختلف را تعریف کرده و توضیح داده که کیفیت زندگی کاری را باید در این هشت حوزه سنجید:
تمرین و مشارکت در بحث
چه رفتارها و تصمیم‌های ظریفی را در محیط کار خود یا دیگران دیده‌اید که کیفیت زندگی کاری را به میزان قابل ملاحظه‌ای بهبود داده‌اند؟
چه ایده‌هایی در ذهن دارید که – هنوز در محیط کارتان اجرا نشده، اما – می‌توانند بدون تحمیل هزینه و ایجاد دردسر، کیفیت زندگی کاری را بهبود بخشند؟
یک پرسش مهم و پاسخ آن
به نظر می‌رسد که مفهوم کیفیت زندگی کاری، بسیار گسترده و کلی است و تقریباً همه چیز را پوشش می‌دهد. آیا تعریف کردن چنین مفهومی با این حد از گستردگی و کلی بودن، مفید است؟
بله. این مفهوم واقعاً کلی است و مفاهیم بسیاری را پوشش می‌دهد. مفاهیمی که «امروز»، هر یک از آن‌ها، به صورت مستقل، در مدیریت رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی مورد بحث قرار می‌گیرند. اما نباید فراموش کنیم که QWL از نظر زمانی، بر بسیاری از مفاهیم امروزی در رفتار سازمانی و منابع انسانی تقدم داشته و مطرح شدن آن، مربوط به دوره‌ای است که هنوز «انسان» در «سازمان»، آن‌چنان که باید و شاید، جدی گرفته نمی‌شده است.
آشنایی با این مفهوم، اهمیت درس‌هایی مثل رفتار سازمانی و منابع انسانی را برای شما شفاف‌تر می‌کند و می‌تواند انگیزاننده‌ای باشد تا شاخص‌ها و مفاهیم تخصصی‌تر این حوزه را با دقت بیشتری دنبال کنید.
نوشته کیفیت زندگی کاری چیست و چگونه بهبود پیدا می‌کند؟ اولین بار در متمم. پدیدار شد.
