پیشنیاز مطالعه درس تقویت بالغ درون:
- آشنایی با ساختار شخصیت (درک سه وضعیتِ کودک / بالغ / والد)
- الان در کدام وضعیت هستید؟ کودک، بالغ یا والد؟
از دوستان عزیز متممی انتظار میرود پس از مطالعه این درس:
- راههای پیشنهادی تامس هریس را برای رفتار بالغانه به خاطر بسپارند.
- از مکث کردن و توقف آگاهانه برای پرورش بالغ درون خود استفاده کنند.£
همهی ما به سادگی درک میکنیم که پرورش بالغ درون مهم است و این مسئله باید یکی از اولویتهای ما در تقویت مهارت ارتباطی باشد.
بنابراین سوال واقعی و مهم، دربارهی مفید بودن رفتار بالغانه نیست. بلکه پرسش پیش ما این است که: «چگونه میتوانیم بالغانه رفتار کنیم؟»
تامس هریس، فصل پنجم کتاب وضعیت آخر را به پاسخ این پرسش اختصاص داده است.
ما ابتدا فهرست توصیههای او را مرور میکنیم. سپس در پایان درس، روی یکی از توصیههایش، به طور خاص، تأکید ویژه خواهیم کرد. این توصیهی پایانی مکثکردن و تنفس است.
کودک و والد خود را بهتر بشناسید
حتماً به خاطر دارید که کودک و والد، یک تفاوت کلیدی با بالغ دارند: آنها «ثبت و ضبطهای گذشتهی ما» هستند. در واقع بر اساس مدل ساختار شخصیتی اریک برن، ما در همان سالهای نخست، تجربههای کودکانه خود و برخوردهای والدانهی دیگران را به خاطر میسپاریم و در بزرگسالی، بسته به شرایط، این الگوها را تکرار میکنیم.
تنها چیزی که از گذشته ضبط نشده و حاصل تأملات و تفکرات همین لحظهی ماست، بالغ است. اما کودک و والد چنان در عمق وجود ما رخنه کرده و تثبیت شدهاند که اگر مراقب نباشیم، نخستین پاسخهای ما به هر محرکی، از سوی یکی از این دو خواهد بود.
چنانکه اریک برن و توماس هریس به ما میگویند، فقط مراقبت و دقت است که به بالغ این امکان را میدهد که بر اوضاع مسلط شود؛ وگرنه کودک و والد آمادهاند تا به هر بهانهای، پدیدار شوند و ابراز وجود کنند.
پیشنهاد هریس در این زمینه، توجه بیشتر به گفتگوهای درونی است: اینکه مراقب باشیم در درون خود، با خودمان چه میگوییم و چگونه حرف میزنیم.
هر بار که قصد بیرون ریختن و بروز احساسات را داریم، لحظهای توقف کنیم و ببینیم که آیا کودک، خودسرانه عنان اختیار ما را به دست گرفته یا اینکه بالغ، مجوز این کار را به او داده است؟
هر بار که بایدها و نبایدها و همیشه و هرگزها به سراغمان میآیند، لحظهای فکر کنیم و ببینیم آیا ادعاهای والد ما درست است؟
به خاطر داشته باشیم که بالغ، از «احتمال» سخن میگوید؛ از «شاید» و «ممکن است» و «به نظر میرسد.»
بالغ از «شواهد» سخن میگوید؛ اهل «استدلال» و «استناد» و «اشاره به مدارک» است.
بالغ، اهل «بزرگنمایی» و «پیشداوری» نیست.
در یک کلام میتوان گفت: تقریباً هر آنکه در تحلیل شناختی رفتاری تحت عنوان افکار منفی اتوماتیک و تحریف شناختی میشناسیم، به معنای کمرنگ شدن بالغ است و آشنایی با آن افکار، میتواند قدرت ما را برای پرورش بالغ درون افزایش دهد:
[ مطالعه بیشتر (بسیار مهم): افکار منفی (تحریفهای شناختی) ]
پیشنهاد هریس این است که وقتی با خودتان حرف میزنید، بعد از هر جملهی کلیدی یک بار بگویید که این جمله را چه بخشی از وجود شما میگوید. مثلاً با خود بگویید: «این والد من است که الان حرف میزند.» یا «این کودک من است که مشغول صحبت است.»
به کودک درون دیگران حساس باشید
نکتهی دیگری که هریس به آن اشاره میکند، توجه به کودک درون دیگران است.
این توضیحات را از زبان خود هریس بخوانیم:
هر چه شخص بیشتر به کودک درون خود حساسیت پیدا کرد، بیشتر به کودک درون دیگران نیز حساسیت پیدا میکند.
وقتی از کسی بترسید، معلوم است او را دوست ندارید.
ما از والد درون دیگران میترسیم؛ اما میتوانیم کودک درون آنها را دوست داشته باشیم.
یک تمرین سودمند این است که در یک موقعیت حساس (در یک رفتار متقابل مشکل) دختر کوچک یا پسر کوچک درون دیگران را ببینید و با آن دختر کوچک یا پسر کوچک حرف بزنید. ولی نه به صورتی که او را تحقیر کنید، بلکه به صورتی محبتآمیز و حمایتکننده.
هر وقت مطمئن نبودید چهکار کنید، نوازش کنید. وقتی آدم به کودک دیگران عکسالعمل نشان میدهد، دیگر از والد او نمیترسد.
مشارکت در بحث
شما برای مرحلهی مکث (توقف، حتی بدون اینکه وارد مرحلهی فکر کردن به مسئله بشوید) از چه ابزارها و روشها و ترفندهایی استفاده میکنید؟
میتوانید درس سلسله مراتب ارزشها را مرور کنید (و تمرین مهم آن را که انجام ندادهاید، انجام بدهید).
میتوانید درس افکار منفی را بخوانید.
نوشته تقویت بالغ درون | چگونه بالغانه رفتار کنیم؟ اولین بار در متمم. پدیدار شد.