الگوریتم‌های گوگل تمامی ندارند و یکی از یکی جالب ترند. خود من از زاویه دید یک کاربر معمولی که روزانه چندین جستجو با گوگل انجام می‌دهم خیلی خوشحال می‌شوم که می‌بینم این موتور جستجو تا این حد به فکر کاربران است و مدام در تلاش است که جستجو را برای آن‌ها راحت‌تر کرده و نتایج خوبی در اختیار آن‌ها بگذارد.
خب، اگر یادتان باشد قبلاً در مورد الگوریتم‌های پاندا، پنگوئن، مرغ مگس‌خوار و کبوتر صحبت کرده بودیم. در مقالۀ امروز نیز می‌خواهیم یکی دیگر از این الگوریتم‌ها، یا بهتر بگویم آپدیت‌ها را بررسی کنیم. آپدیت نسبتاً جدیدی که Fred نام دارد و یک شبه با تغییراتی که در رتبه‌بندی سایت‌ها ایجاد کرد دلهره را به جان خیلی از کارشناسان سئو و وبمستران انداخت.
داستان الگوریتم فرد گوگل از کجا شروع شد؟
داستان از این قرار بود که در ۱۷ اسفند سال ۹۵ (۷ مارچ ۲۰۱۷) همهمه‌ای بین وبمستران به راه افتاد و برخی وحشت‌زده به نتایج صفحۀ جستجو چشم دوختند. در آن زمان روایت‌های پراکنده‌ای از تغییرات ایجاد شده در نتایج موتور جستجوی گوگل به گوش می‌رسید؛ اما گوگل طبق معمول در مورد تغییرات ایجاد شده سکوت کرد و اطلاعات خاصی در اختیار وبمستران نگذاشت.
وبمستران این تغییرات را نتیجه آپدیت جدید الگوریتم می‌دانستند و به رمزگشایی آن پرداخته و اطلاعاتی را در اختیار دیگران گذاشتند. در این مقاله به بررسی این آپدیت خواهیم پرداخت؛ اما بیایید اول نگاهی به داستان نه چندان جالب نامگذاری Fred بیاندازیم.
درست دو روز بعد از شروع تغییرات موتور جستجوی گوگل، طی یک شوخی بی‌مزه نام Fred برای این آپدیت انتخاب شد. داستان این شوخی از آن‌جا شروع شد که رایان جونز (مدیر سئوی Sapient Razorfish) در یک توئیت اظهار کرد: “کسانی که با گری ایلایس (متخصص توسعه موتور جستجوی گوگل) رفیق نیستند، حتماً بی‌خبرند که او تمام چیزهایی که اسم ندارند را fred صدا می‌زند. ماهی‌ها، آدم‌ها یا هرچیزی که فکرش را بکنید.”
چند ساعت بعد از این توئیت، باری شوارتز (از متخصصان موتورهای جستجو) از گری ایلایس پرسید که آیا می‌خواهد اسمی برای آپدیت جدید انتخاب کند؟
گری هم با کنایه به شوخی رایان در جواب گفت: “از این به بعد هر آپدیت غیر رسمی را با اسم Fred خواهیم شناخت.”
و… اینگونه بود که فرد متولد شد.
فرد واقعاً چیست؟
دقت کنید که فرد یک الگوریتم نیست. Fred آپدیتی است که به هستۀ اصلی موتور جستجو اضافه شد و باعث شد تغییراتی در رتبه‌بندی سایت‌ها ایجاد شود.
هدف گوگل از آپدیت فرد چه بود؟
گوگل حتی بعد از تایید رسمی این الگوریتم هم اطلاعاتی راجع به آن منتشر نکرده است. در ابندا فقط اینگونه به نظر می‌رسید که سایت‌هایی با محتوای کوتاه و بی‌کیفیت جریمه شده‌اند؛ اما فقط همین نبود، کارشناسان سئو با نبش قبر سایت‌های جریمه شده به اطلاعات دیگری دست یافتند.
آن‌ها دریافتند که Fred سایت‌هایی را که از تکنیک‌های سئوی کلاه سیاه استفاده می‌کنند و با محتوای بی‌کیفیت و حجم زیادی از تبلیغات اسپم در حال پول درآوردن هستند هدف قرار داده است. در این سایت‌ها تجربه کاربر (UX) عملاً هیچ اهمیتی نداشته و آنچه کم مهم است کسب سود بیشتر است.
بسیاری از این سایت‌ها تجربه کاربر را فدای کسب درآمد خود کرده و تبلیغات زیادی را به او تحمیل می‌کردند. البته برخی از این سایت‌ها بعد از اینکه از این موضوع مطلع شدند با کاهش تبلیغات جایگاه نسبتاً بهتری در گوگل گرفتند. مانند سایت زیر که با بهبود تجربه کاربری، انتشار محتوای با کیفیت و سئوی تکنیکال، به مرور جایگاه قبلی خود را به دست آورده است:
چه سایت‌هایی سخت‌ترین ضربه را از الگوریتم فرد خوردند؟
طی اقدامی مفید سایت seroundtable.com لیستی از ۱۰۰ سایت مختلف که بعد از آپدیت فرد جایگاه خود را در نتایج جستجو ازدست داده بودند منتشر کرد؛ سپس بری شوارتز به بررسی این ۱۰۰ سایت پرداخت و نتایج جالبی از آن‌ها به دست آورد. او فهمید که اکثر این ۱۰۰ سایت خصوصیات مشابهی دارند؛ از جمله اینکه محتوای قرار گرفته در آن‌ها به شدت ضعیف و به درد نخور است و تبلیغات به شکلی کاملاً آزاردهنده در آن‌ها قرار یا ظاهر می‌شود، کاربر مجبور است برای خواندن محتوایی که ارزش چندانی هم ندارد مدام روی لینکهای مختلف کلیک کند، صفحات تبلیغاتی پی در پی به شکل Pop-Up باز می‌شوند و در کل درصد تبلیغ در سایت بیشتر از محتوای آن بود.
آپدیت فرد یک روی دیگر هم دارد. این آپدیت سایت‌هایی را که از سایت‌های درب و داغون و پر از تبلیغات، بک‌لینک گرفته بودند را نیز جریمه کرد. آیا می‌دانید چرا؟
برای جواب دادن به این سوال بیایید خودمان را جای گوگل بگذاریم. آیا به سایت‌هایی که در آن‌ها محتوای مفیدی وجود ندارد و تجربه کاربری خوبی برایتان رقم نمی‌زنند اعتماد می‌کنید؟ مسلماً جوابتان منفی است. خب گوگل هم مانند شماست. گوگل هم به چنین سایت‌هایی اعتماد ندارد و می‌داند که آن‌ها به دلیل کیفیت مطالب یک سایت به آن لینک نمی‌دهند، بلکه برای آن‌ها صرفاً پول اهمیت دارد، نه کاربری که قرار است به سایت مقصد مراجعه کند.
به دو اسکرین شاتی که از صفحه آنالیتیکس یکی از کاربران گرفته شده است نگاه کنید:
این سایت بر خلاف سایت‌هایی که ویژگی‌هایشان را بیان کردیم یک شبه پیشرفت کرده و از همان شب هفتم مارچ ترافیک آن ۱۲۵% افزایش داشته است.
اگر دوست داشتید یک نمونه از سایت‌هایی را که توسط فرد جریمه شده‌اند ببینید اینجا را کلیک کنید. همانطور که می‌بینید این سایت تجربه کاربری جالبی ندارد و وارد هر مطلب که بشوید محتوایی ناقص و بی‌کیفیت قرار داده شده است.
چه کار کنیم که از جریمۀ Fred در امان بمانیم؟
ببینید، همانطور که گفتم فرد آپدیتی برای هستۀ مرکزی موتور جستجو است و آن را بهتر کرده، نه بخشی جداگانه (مثل الگوریتم پاندا) که بعداً اضافه شده؛ پس نمی‌توان گفت که فرد وبسایت‌ها را جریمه می‌کند. این کل موتور جستجوی گوگل است که روی سایتتان نظارت می‌کند، آن را بررسی می‌کند و اگر خلاف قوانین حرکت کرده باشید شما را جریمه می‌کند؛ پس لازم است که یک سری دستورالعمل کلی را رعایت کنید تا گیر فرد و ربات‌های دیگر گوگل نیافتید. این دستورالعمل‌ها را می‌توانید در مقاله سئو چیست که حاوی چک لیست سئوی داخلی و خارجی سایت است بخوانید. اما نکاتی که تاحدی مربوط به آپدیت فرد هستند را در ادامه مرور خواهیم کرد.
نکتۀ اول: محتوا، محتوا و باز هم محتوا
پر کردن محتوا با کلمات کلیدی یا حتی رعایت چگالی در کلمات کلیدی دیگر جواب نمی‌دهد. وقتی پای کیفیت محتوا وسط باشد در وهلۀ اول باید کاربران را در نظر بگیرید و محتوا را برای آن‌ها تولید کنید. اگر می‌خواهید محتوای با ارزش تولید کنید حتماً به نکات زیر کنید:
- تا جای امکان سعی کنید مقالاتتان مشابه مقالات دیگر با موضوعات مشابه نباشد.
- مقالاتی بنویسید که برای مخاطب هدفتان جذاب و دسته اول باشند و جواب سوالات آن‌ها را بدهند.
- از ابزارهای آنالیز سایت کمک بگیرید تا ببینید کدام مطالب بیشترین ترافیک را برای سایتتان آورده‌اند.
- با استفاده از ابزارهای آنالیز سایت بانس ریت و مدت زمان ماندن در صفحه را بررسی کنید.
- پست‌های منظم، اینفوگرافیک و محتوای همیشه سبز (محتوایی که ارزش آن همیشگی است و با گذشت زمان از اعتبار آن کم نمی‌شود) مواردی هستند که دنبال‌کننده‌های شما را زیاد می‌کنند و باعث می‌شوند کاربران دوباره به سایت شما سر بزنند. بالا رفتن نرخ بازگشت به سایت باعث افزایش اعتبار دامنۀ شما می‌شود.
- از محتوای ویدئویی استفاده کنید.
- در شبکه‌های اجتماعی فعالیت کنید. فعالیت در این شبکه‌ها و دریافت لایک و فالوور سریع‌ترین راه برای کسب اعتبار از دست رفته است.
نکتۀدوم: تجربه کاربری خوبی طراحی کنید
استفاده از وبسایت شما باید برای مخاطبان هدفتان راحت و لذت‌بخش باشد؛ پس اگر می‌خواهید کاربران تجربه خوبی از کار کردن با وبسایت شما داشته باشند از دستورالعمل‌های زیر کمک بگیرید:
- برای مخاطبان هدفتان پرسونا تعریف کرده و تجربه کاربری متناسب با آن‌ها طراحی کنید.
- از تست A/B برای فهمیدن اینکه مخاطبانتان چه چیزی را ترجیح می‌دهند استفاده کنید.
- از Heat Map برای پی بردن به این نکته که کاربران به کدام نقاط سایت بیشتر توجه کرده‌اند و با کدام بخش‌ها ارتباط برقرار نکرده‌اند استفاده کنید.
نکتۀ سوم: تناسب تبلیغات را در سایتتان رعایت کنید
تبلیغات یکی از حقایق دنیای اینترنت است و کسی نمی‌تواند منکر آن شود. احتمالاً تا حالا خودتان هم با صفحاتی که پر از تبلیغات هستند و محتوای آن‌ها به خوبی دیده نمی‌شود برخورد داشته‌اید. مثلاً گاهی در اینترنت جستجو می‌کنیم “آموزش شطرنج” و وقتی صفحه‌ای را در موتور جستجو باز می‌کنیم، ابتدای آن تعداد زیادی تبلیغات بنری مختلف قرار گرفته، صفحه را رو به پایین اسکرول می‌کنیم؛ اما باز هم خبری از محتوا نیست و لینک‌هایی به صفحات یا سایت‌های دیگر وجود دارد. بله این سایت تا خرخره پر از لینک و بنرهای تبلیغاتی و Pop-Up است.
کاربران از اینگونه سایت‌ها متنفرند و فوراً آن را می‌بندند. این یعنی یک تجربه کاربری (UX) افتضاح و گوگل از چنین خطایی نمی‌گذرد. پس اگر می‌خواهید سایتتان از جریمه گوگل دور بماند تناسب تبلیغات را در سایتتان رعایت کرده و بیشتر از لینکهای نوفالو (Nofollow) به جای دوفالو (Dofollow) استفاده کنید.
توجه کنید که کاربر به هیچ وجه نباید برای خواندن محتوا مجبور به کلیک کردن و رفتن به صفحات متوالی شود. هدف شما باید این باشد که کاربر به راحتی به آن چیزی که می‌خواهد دسترسی پیدا کند.
این سایت نمونه‌ای از سایت‌های به‌دردنخوری است که گفتم. این شکلی نباشید!
نکتۀ چهارم: بک لینک‌ها را بازبینی کنید
قدیم‌ها یکی از فاکتورهای رتبه‌بندی سایت‌ها توسط گوگل، تعداد بک‌لینک‌های هر سایت بود. به این شکل که هر سایتی بک لینک بیشتری داشت رتبۀ بهتری هم می‌گرفت. البته گوگل خیلی زود فهمید که این مدل رتبه‌بندی موجب شده تا یک سری از صاحبان سایت‌ها از فروش لینک پولدار شوند (بدون آنکه سایت مقصد را خوانده باشند یا حتی از نظر موضوعی سنخیتی با آن داشته باشند) و همچنین سایت‌های بی‌کیفیتی هم در رده‌های بالا باشند. اما خب خوشبختانه طولی نکشید که گوگل این فاکتور را حذف و فاکتورهای بهتری را جایگزین آن کرد.
البته بک‌لینک‌ها هنوز هم تاثیر فوق‌العادۀ خود را در سئو دارند منتها به شرط آنکه از جای معتبر و قابل اعتمادی گرفته شده باشند. سایت‌های معتبر هم درست مثل آدمهایی می‌مانند که معتمد یک محله یا خانواده هستند و حرفشان برای همه سند است. اگر آن‌ها شما را تایید کنند پس حتماً کارتان درست است!
اگر تا کنون از لینکهای خریدنی استفاده کردید و جایگاهی در نتایج گوگل ندارید، وقت آن است که به پاک‌سازی بپردازید. برای پاک کردن بک‌لینک‌های اسپمتان ابتدا توبه کنید و سپس با استفاده از ابزار Google Search Console به گوگل اعلام کنید که کدام لینک‌ها را نادیده بگیرد و از آنالیزشان بگذرد (برای اینکار باید لینک‌ها را Disavow کنید) . البته گوگل خودش پیشنهاد می‌دهد که اگر مقدور است با مدیران سایت‌ها صحبت کنی که لینک شما را پاک کنند، اما اگر هم نشد اشکالی ندارد آن‌ها را Disavow کنید.
نکته: گاهی اوقات خودتان از روش لینکهای اسپم استفاده نمی‌کنند اما رقبا برای اینکه سایت شما را زمین بزنند از این روش استفاده می‌کنند. در چنین مواقعی باید حواستان به بک‌لینک‌های دریافتی باشد، آن‌ها را با ابزارهایی مانند Semrush Backlinks رصد کنید، سپس از طریق سرچ کنسول گوگل برای Disavow کردن آن‌ها اقدام کنید.
دستورالعمل پایانی
اگر نظر من را بخواهید می‌گویم خیلی متتظر نباشید که ببینید گوگل چه آپدیتی می‌دهد و چه الگوریتمی به آن اضافه می‌شود؛ خودتان همیشه سعی کنید که در تولید محتوا و حتی طراحی سایت کاربرانتان را مد نظر قرار دهید و ببینید که آن‌ها چه چیزی را بیشتر می‌پسندند. بعد می‌توانید فکر کنید که حالا چطور سایت را برای گوگل قابل درک کنیم و به گوگل حسن نیتمان را نشان دهیم. گوگل روز به روز رفتار خود را به کاربران واقعی نزدیک‌تر می‌کند، پس اینکه همیشه کاربران را در اولویت قرار دهید چه الان و چه سال‌ها بعد ضرری که نخواهد داشت هیچ، بلکه به نفعتان هم خواهد بود!
به عنوان حسن ختام این مقاله پیشنهاد می‌کنم اگر دوست داشتید سری هم به مقالۀ تدوین استراتژی محتوا که توسط همکار خوبم الینا نوشته شده بزنید. در این مقاله بیشتر به اهمیت محتوا در بازاریابی و ارتباطی که با رفتار کاربران دارد پی برده و سپس با نحوه تدوین یک استراتژی کارامد برای سایت یا شبکه‌های اجتماعی‌تان آشنا می‌شوید.
نوشته آپدیت فرد (Fred) گوگل چیست و چگونه از خطر جریمۀ آن در امان بمانیم؟ اولین بار در نوین. پدیدار شد.
