اعتماد (Trust) واژهی رایجی در زبان ماست. از اعتماد کردن و اعتماد نکردن حرف میزنیم و دیگران را با صفتهایی مانند قابل اعتماد و غیر قابل اعتماد توصیف میکنیم.
جلب اعتماد دیگران هم موضوع دیگری است که برای ما اهمیت دارد و در مباحثی مثل مذاکره، مهارت ارتباطی و ویژگی های انسانهای کاریزماتیک به آن پرداخته میشود.
این چندوجهی بودن پدیدهی اعتماد معمولاً باعث میشود که بخشیهایی از آن پررنگتر شده و بخشهای دیگری کمتر مورد توجه قرار بگیرند.
یکی از بخشهایی که کمتر به آن توجه میکنیم، میل ذاتی هر یک از ما به «اعتماد به دیگران» است:
آمادگی/میل برای اعتماد کردن به دیگران (Trust-propensity)
هیچکس نیست که به همهی انسانها به یک اندازه اعتماد کند. هر یک از ما به بعضی از انسانها سادهتر و به برخی دیگر، سختتر اعتماد میکنیم.
اما اگر متوسط سطح اعتماد کردن را در نظر بگیریم، میتوان گفت که گروهی از ما بهطور متوسط، سادهتر و گروهی دیگر، دشوارتر اعتماد میکنند.
انگار که بعضی از ما آمادهایم تا فرصتی پیش بیاید و به دیگران اعتماد کنیم در حالی که در انتهای دیگر طیف، کسانی هستند که باید با تلاش و کوشش فراوان، اعتماد آنها را جلب کرد.
به این میل ذاتی به اعتماد در هر فرد، Propensity to Trust یا Trust-propensity گفته میشود.
در واقع اگر بخواهیم با ادبیات شخصیت شناسی صفاتی صحبت کنیم، میتوان گفت میل به اعتماد کردن یک صفت (Trait) است؛ درست مانند برونگرایی و سازگاری و نورتیک بودن و میل به تجربههای جدید و صدها صفت شخصیتی دیگر که برای هر انسان قابل تعریف و سنجش و ارزیابی است.
ما در این درس از مجموعه درسهای خودشناسی به یک پرسشنامه برای سنجش میل به اعتماد کردن میپردازیم و در ادامه، در قالب درسهای جداگانهای، ابعاد دیگر اعتماد را که در ابتدای درس مطرح کردیم، بررسی خواهیم کرد.
آیا بین میل به اعتماد و مدل پنج عاملی شخصیت رابطهای هست؟
ممکن است از خود بپرسید که راحت نمیتوانیم به هر غریبهای که از راه میرسد، پرسشنامه بدهیم و از او بخواهیم که این سوالات را پر کند. اما دربارهی شاخصهای مدل پنج عاملی، حدس زدن کمی سادهتر است (البته فقط کمی).
آیا بررسیهایی انجام شده که ضریب همبستگی بین میل به اعتماد با مولفههای شخصیتی مدل پنج عاملی را نشان بدهد؟
پاسخ مثبت است. از میان پنج عامل، یک عامل وجود دارد که با اطمینان بیشتر میتوان از رابطهاش با شاخص آمادگی برای اعتماد کردن سخن گفت و آن شاخص، توافقپذیری و سازگاری (Agreeableness) است (+/+).
یعنی اگر به این جمعبندی برسید که شاخص A در کسی بالاست، میتوان این حدس را زد که میل به اعتماد هم میتواند در او بالا باشد.
البته هرگز فراموش نکنید که ضریب همبستگی، صرفاً یک گزارش آماری است و نه چیزی بیشتر.
سری مطالب حوزه خودشناسینوشته چقدر ساده به دیگران اعتماد میکنید؟ | پرسشنامه تمایل به اعتماد اولین بار در متمم. پدیدار شد.