از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:
- بتوانند سه محور اصلی شاخص ESG را نام برده و به شکل مختصر شرح دهند.
- بتوانند برخی از مولفه‌های مهم در هر یک از محورهای محیط زیست، ملاحظات اجتماعی و حاکمیت شرکتی را فهرست کنند.
- بتوانند با مراجعه به منابع مختلف، شاخص‌های ESG مربوط به شرکت‌های بزرگ بین‌المللی را بررسی و استخراج کنند.
- به خاطر بسپارند که طراحی و سنجش شاخص‌های کنترل و پایش بیرونی، چالش‌هایی دارد که با شاخص‌های کنترل داخلی متفاوت است.
شاخص ESG یکی از اصطلاحاتی است که طی یک دهه‌ی اخیر، درباره‌ی آن بسیار گفته و شنیده می‌شود.
این شاخص که نام آن از ترکیب سه حرف اول کلمات محیط زیست (Environment) و دغدغه‌های اجتماعی (Social) و حاکمیت شرکتی (Governance) ساخته شده، جنبه‌هایی از فعالیت شرکت‌ها و کسب و کارها را می‌سنجد که در گزارش‌های اقتصادی و مالی متعارف، کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود.
بحث شاخص ESG و کارکردها و چالش‌های آن را معمولاً زیرمجموعه‌ی سرمایه‌گذاری ارزش‌محور و اخلاق کسب و کار می‌دانند و در این حوزه‌ها به آن می‌پردازند که به‌جای خود بسیار مفید و ارزشمند نیز هست.
ولی ما در درس سیستم‌های کنترل مدیریت متمم، از یک زاویه‌ی بسیار مشخص و در یک معنای محدود، به آن می‌پردازیم.
هدف ما در درس حاضر این است که ضمن معرفی اولیه‌ی شاخص ESG، آن را به عنوان یک مثال از تعریف شاخص بررسی کنیم و ببینیم که تعریف یک شاخص جدید و رواج دادن آن با چه دستاوردها و چالش‌هایی می‌تواند همراه باشد.
دغدغه‌ی اخلاق کسب و کار
رعایت اخلاق در کسب و کار، دغدغه‌ی تازه‌ای نیست. از قرن‌ها پیش بحث اخلاق در کسب و کار وجود داشته و فیلسوفان و بازرگانان و موعظه‌گران به آن پرداخته‌اند.
اما پیچیده‌شدن استراتژی‌ها و مدل‌های کسب و کار و به وجود آمدن ابزارهای جدید تأمین و معامله‌ی سرمایه (مثل بورس) باعث شده که تشخیص مصداق‌های اخلاق و بی‌اخلاقی در کسب و کار، پیچیده‌تر و در عین حال مهم‌تر شود.
برای این‌که تصوری از مهم‌تر شدن اخلاق کسب و کار (مثلاً در مقایسه با دو یا سه قرن قبل) داشته باشید، کافی است به این مسئله فکر کنید که وقتی کسی سهام یک شرکت (مثلاً خودروسازی) را خریداری می‌کند و آن شرکت، با مشتریان خود رفتاری غیراخلاقی انجام می‌دهد، در واقع این فرد هم در آن کار غیراخلاقی شریک است.
اگر این سهامدار، خود مشتری آن شرکت هم باشد، چه بسا هم‌زمان نقش ظالم و مظلوم را در ماجرا ایفا کند. پدیده‌ای که نمی‌توانید آن را به سادگی برای کسی که چند صدسال پیش زندگی می‌کرده است، توضیح دهید.
با تأکید مجدد بر این‌که گستردگی و پیچیدگی این بحث، فراتر از درسِ سیستم‌های کنترل و شاخص‌هاست، صرفاً به برخی از نکاتی که به موضوع درس ما ارتباط پیدا می‌کند می‌پردازیم.
اهمیت شاخص ESG
تمرین و مشارکت در بحث
اگر برند یا شرکت خاصی مورد علاقه‌ی شماست، کمی وقت بگذارید درباره‌ی وضعیت ESG آن شرکت جستجو کنید و نکاتی را که جالب یا آموزنده می‌دانید، برای دوستان خود نیز بنویسید.
نوشته شاخص ESG | سنجش اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه اولین بار در متمم. پدیدار شد.
