سیستم کنترل متوازن چیست؟

از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:

• بتوانند مفهوم متوازن بودن (یا بالانس بودن) یک سیستم کنترل مدیریتی را شرح دهند.
• بتوانند برخی از ویژگی های یک سیستم کنترل متوازن را فهرست کنند.
• پنج بُعد اصلی مدل منشور را به‌خاطر سپرده و بتوانند مصداق‌های هر بُعد آن را در سیستم‌های مختلف بیابند.
• هنگام بررسی سیستم‌های کنترل مدیریتی، عدم توازن‌های جدی را تشخیص داده و راهکارهای مناسب را برای کاهش عدم‌توازن پیشنهاد دهند.

£

وقتی بحث‌ سیستم‌های کنترل و تعریف شاخص را می‌خوانیم و می‌آموزیم، به‌نظر می‌رسد که به‌کارگیری این مفاهیم، چندان دشوار نیست.

کافی است یک یا چند شاخص را انتخاب و تعریف کنیم و استانداردهایی هم در نظر بگیریم و پیوسته مراقب آن شاخص‌ها باشیم و در تیم یا شرکت یا سازمان، از همه بخواهیم به آن شاخص‌ها توجه کنند.

در مقاطع زمانی مشخص هم، وضعیت موجود را با وضعیت مطلوب بسنجیم و اگر انحراف وجود داشت، به سراغ اقدام‌های اصلاحی برویم.

اما در عمل، ماجرا پیچیده‌تر از این حرف‌هاست.

کافی است شاخص یا شاخص‌هایی نادرست و نامربوط و نامناسب را انتخاب کنیم و روی آن‌ها متمرکز شویم. هر چقدر که سیستم کنترل را قدرتمندتر پیاده کنیم و روی این شاخص‌های نامناسب، بیشتر متمرکز شویم، مجموعه‌ی خود را سریع‌تر به سراشیبی سقوط و محدوده‌ی نابودی نزدیک می‌کنیم.

بحثی که درباره‌ی شاخص‌های پرآوازه و میان‌تهی (Vanity Metrics) مطرح کردیم، در همین راستا بود.

انتخاب شاخص‌های نادرست، صرفاً یکی از اشتباهاتی است که در طراحی سیستم‌های کنترل به‌وجود می‌آید.

اشتباه رایج دیگر، انتخاب سبد نامتوازن از شاخص‌ها است. به این معنا که به سراغ شاخص‌های اشتباه نمی‌رویم. اما سبدی که از شاخص‌ها انتخاب می‌کنیم، نامتوازن است و بعضی از انواع شاخص‌ها در آن، سهمی بیشتر از آن‌چه که باید دارند.

این‌که در سبد شاخص‌های خود، چه شاخص‌هایی را در نظر بگیریم و چگونه از متوازن بودن مجموعه‌ی شاخص‌ها اطمینان حاصل کنیم، نیازمند دانش و البته تجربه است و می‌توان گفت نوعی تصمیم گیری شهودی است.

اما معیارهای متعددی وجود دارد که در این مسیر به ما کمک کند و در این درس قصد داریم تعدادی از این معیارها را به شما معرفی کنیم.

سری مطالب حوزه آشنایی با سیستم کنترل مدیریت

نوشته سیستم کنترل متوازن چیست؟ اولین بار در متمم. پدیدار شد.