دیجیتال دیتاکس (Digital Detox) اصطلاحی است که طی چند سال اخیر میان فعالان فضای دیجیتال و بهطور خاص، کاربران شبکه های اجتماعی به شدت رواج یافته است.
Toxic و Intoxication به سمّ و مسمومشدن اشاره دارند و Detox را میتوان به سمزدایی ترجمه کرد.
البته دیجیتال دیتاکس در حد سم و مسمومیت بار معنایی منفی ندارد و صرفاً تأکیدی بر این است که استفاده از ابزارهای دیجیتال آنلاین (و بهطور خاص، شبکه های اجتماعی و نرمافزارهای پیامرسان) در حدی با گوشت و خون ما آمیخته شده که برای حفظ فاصلهی معقول و مطلوب از آنها لازم است برنامهریزی آگاهانه و جدی داشته باشیم.
از عمر اینترنت چند دهه میگذرد، اما چالش اعتیاد به اینترنت و درگیر شدن دائمی با شبکههای اجتماعی، کمی جوانتر است.
شاید بتوان بخشی این وضعیت را به رواج یافتن موبایلهای هوشمند نسبت داد. چون حالا دیگر بر خلاف گذشته، اتصال به اینترنت به میز مطالعه و میز کار محدود نیست و موبایلی که در دستان و جیبهای ماست، ما را در بخش قابلتوجهی از شبانهروز، در وضعیت متصل به دیگران نگاه میدارد.
ظرفیت ذهن ما، هر چقدر هم که باشد، در هر لحظه صرفاً برای تعداد محدودی رابطه و حجم محدودی اطلاعات و اخبار کافی است.
اما اتصال دائمی به اینترنت و موبایل و شبکههای اجتماعی باعث شده که حتی وقتی از اخبار رو برمیگردانیم، خبرها به سراغمان بیایند.
و نیز وقتی آدمها از زندگیمان بیرون میروند، همچنان پیش چشم و در دسترسمان قرار داشته باشند. بنابراین جدای از مدیریت زندگی در دنیای فیزیکی، باید حجم قابلتوجهی از انسانها و رویدادها را هم بیهوده و بینتیجه در ذهن خود نگه داریم و با خود جابهجا کنیم.
حرف دربارهی دیتاکس دیجیتال و بهطور خاص دیتاکس شبکه های اجتماعی (Social Media Detox) کم نیست و هر یک از ما تجربههایی در این زمینه داریم.
اهمیت این موضوع هم برای همهی ما کمابیش مشخص است. به همین علت هم طی چند سال اخیر، دیجیتال دیتاکس به بخش ثابت برنامههای آموزش افزایش بهرهوری و مدیریت زمان تبدیل شده است.
اما احساس کردیم میتوان به بهانهی کتاب دیجیتال دیتاکس (نوشتهی دیمون زاهاریادس) کمی بیشتر در این زمینه به صحبت و گفتگو نشست.
کتاب دیجیتال دیتاکس
دیمون زاهاریادس (Damon Zahariades) بلاگری است که دربارهی بهرهوری و مدیریت زمان مینویسد (+).
او همان جنس مطالب را نیز در کتابهای مختلف خود – از جمله کتاب Digital Detox – مطرح کرده است (البته کتابهایش از وبلاگش بسیار موفقتر بودهاند).
پیشنهاد ما این است که از کتاب زاهاریادس، محتوایی بسیار دقیق و علمی با ارجاعات فراوان انتظار نداشته باشید و او را بیشتر شبیه مارک منسن (نویسندهی کتاب هنر ظریف بی خیالی) در نظر بگیرید: متنی ظریف، جذاب، مفید، اما با روایتی شخصی (و البته تکرار مکرر حرفها و نکتهها).
اما توجه او به جنبههای مختلف اعتیاد به شبکه های اجتماعی و ابزارهای ارتباط آنلاین، باعث شده که همچنان کتابش خواندنی و ارزشمند باشد:
- اعتیاد به تکنولوژی یعنی چه؟
- نشانه های اعتیاد به تکنولوژی
- اثرات جانبی [مضرِ] اعتیاد به تکنولوژی
- چه عواملی ما را بیشتر در معرض اعتیاد به تکنولوژی قرار میدهند؟
- دیجیتال دیتاکس چیست؟
- در دوران دیجیتال دیتاکس باید منتظر چه دردسرهایی باشید؟
- برنامه ریزی برای فاصله گرفتن از فضای دیجیتال
- زندگی پس از ترک اعتیاد به فضای دیجیتال
در ادامه به شکل تیتروار برخی از نکات جالب و مفید مطرح شده در کتاب را با هم مرور میکنیم:
اگر شما هم تجربهی مفید و موثری در دیتاکس دیجیتال داشتهاید، خوشحال میشویم که آن را با دوستان متممی خود در میان بگذارید.
شما با عضویت ویژه در متمم، میتوانید به درسها و آموزشهای بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
فهرست درسهای متمم
موضوعات زیر، برخی از درسهایی هستند که در متمم آموزش داده میشوند:
دوره MBA (یادگیری منظم درسها)
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی
تصمیم گیری | تفکر سیستمی
توسعه فردی | مهارت یادگیری
مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ
نوشته دیجیتال دیتاکس | رهایی از اعتیاد به شبکه های اجتماعی و اینترنت اولین بار در متمم. پدیدار شد.