طی دهه‌های اخیر، استقبال دانشجویان و اساتید از Case Study یا مطالعه موردی – که گاهی موردکاوی هم خوانده می‌شود – در دانشکده‌های مدیریت و مدارس کسب و کار، به شکل چشم‌گیری افزایش یافته است.
در بسیاری از کتابهای استراتژی، مذاکره، رفتار سازمانی و بازاریابی، بخش‌هایی را می‌بینیم که به معرفی و مرور چند مطالعه موردی اختصاص یافته‌اند.
همچنین برخی از کتب درسی دانشگاهی، به شیوه‌ی جدی‌تری به مطالعه موردی پرداخته‌اند و یک نسخه کتاب Case-book را به عنوان مکمل کتاب اصلی، تألیف و تنظیم و منتشر می‌کنند.
بر همین پایه، دکتر بابک علوی، مدرس نامدار و شناخته‌شده‌ی رهبری، رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی، کتاب رفتار سازمانی تحلیلی را تألیف و منتشر کردهاند.
این کتاب ساختاری مشابه غالب Case-bookها دارد. به این معنا که تعدادی داستان از فضای کسب و کار در آن آمده و در پایان هر داستان، چند پرسش مطرح شده که باید به آن‌ها پاسخ داده شود.
مثل هر Case-book دیگری، نباید انتظار داشته باشید که پاسخ و توضیح پرسش‌ها را ببینید. چون این کتابها برای بحث و گفتگو در کلاس‌های درس، انجام تمرین‌های گروهی در گروه‌های کوچک مطالعاتی در نظر گرفته می‌شوند. اما در عین حال، نویسنده بعد از هر داستان، بخش کوتاهی را به راهنمایی دانشجویان و نیز معرفی منابع مرتبط برای مطالعه اختصاص داده است.
دکتر علوی در مقدمه کتاب، روش مطالعات موردی را روشی شناخته‌شده و پراستفاده در فضای مدیریت معرفی کرده و توضیح داده‌اند که مطالعات موردی، شرایطی برای به‌کارگیری دانش نظری در موقعیت‌های عملی و نیز افزایش توان تحلیلی فراگیران فراهم می‌کنند.
با وجودی که نویسنده در مقدمه، کتاب را مناسب استفاده در دروس و دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی مرتبط با رفتار سازمانی (و نیز رهبری تغییر، مدیریت منابع انسانی و رهبری سازمانی) دانسته است؛ اما بی‌تردید، مطالعه‌ی انفرادی و استفاده از کتاب، برای علاقه‌مندان پرورش قدرت تحلیلی نیز، خالی از فایده نیست.
دکتر بابک علوی که کتاب بازگشت به اصالت را نیز تألیف کرده و دغدغه‌های فراوانی در این حوزه دارند، درباره‌ی کتاب رفتار سازمانی تحلیلی چنین می‌گویند:
انسان‌هایی که در این داستان‌ها نقش‌آفرین هستند گاه در جستجوی معنا در خود و گاه در بیرون هستند و تلاش‌های خود را معطوف به دستاوردهایی می‌کنند که ممکن است برای آن‌ها گاه موفقیت و گاه شکست به همراه داشته باشد.
در برخی از این داستان‌ها، مدیران و رهبرانی سازمانی معرفی شده‌اند که توانسته‌اند با هوشیاری درباره خود و دیگران مسیری برای اعتلای سازمان خود فراهم کنند.
در مقابل رهبران سازمانی دیگری هم هستند که با بی‌توجهی به انسان‌ها و اهمیت کیفیت روابط انسانی خود، موجبات شکست و گاه تصمیماتی غیراخلاقی را فراهم کردهاند.
با توجه به حجم کم کتاب (حدود ۱۵۰ صفحه در قالب بیست داستان)، نقل یک داستان کامل به عنوان نمونه، مقدور و منصفانه نیست. بنابراین صرفاً به نقل چکیده‌ی دو مورد از داستان‌های مطرح شده در کتاب اکتفا می‌کنیم:
مالکین واقعی شرکت چه افرادی هستند؟
در این مطالعه موردی، دیدگاه برخی کارشناسان قدیمی یک شرکت فنی مهندسی مطرح می‌شود که خود را مالکین حقیقی شرکت خود می‌دانند، اما به شدت احساس کمبود انگیزه می‌کنند.
مدیران ارشد شرکت نیز سعی می‌کنند تا با اختصاص قسمتی از سهام شرکت به آن‌ها این مشکل را حل کنند، اما در حل مشکلات انگیزشی آن‌ها موفق نمی‌شوند. حتی پیامدهای منفی نیز در این شرکت ایجاد می‌شود.
وقتی فرهنگ سازمانی، استراتژی شرکت را می‌خورد (نقل از پیتر دراکر)
در این مطالعه موردی، موضوع همسویی استراتژیک فرهنگ سازمانی و تصمیمات استراتژیک یک شرکت که دارای چند خطِ کار و کسب است بررسی می‌شود.
فرهنگ سازمانی غالب شرکت، متناسب با خطِ کار و کسب اصلی این شرکت است. در حالی‌که استراتژی‌های جدید شرکت برای ورود به بازارهای جدید برای محصولات اصلی [=توسعه‌ی بازار] و همچنین تولید محصولاتی جدید [=توسعه‌ی محصول] دارای موفقیت لازم نبوده و حتی به‌نظر شکست‌خورده می‌رسد.
از فراگیران در تحلیل این تجربه انتظار می‌رود که بتوانند موضوع اهمیت همسویی فرهنگ سازمانی و استراتژی‌های سازمانی را درک کرده و برای کار در چنین شرایطی راه‌کارهایی را پیشنهاد دهند.
[ لینک مرتبط: خرید کتاب رفتار سازمانی تحلیلی (شهر کتاب آنلاین) ]
معرفی کتابهای مدیریتی (مرور، نقد، خلاصه کتاب)
پاراگراف فارسی - پاراگراف های منتخب کتابها
معرفی کتابهای روانشناسی (مرور، نقد، خلاصه کتاب)
کتابخوانی و توصیه‌هایی درباره آن
آشنایی با نویسندگان و دانشمندان مدیریت و اقتصاد و روانشناسی
نوشته کتاب رفتار سازمانی تحلیلی | بیست مطالعه موردی در حوزه رفتار سازمانی در ایران اولین بار در متمم. پدیدار شد.
